مثنوی معنوی/در بیان آنک این غرور تنها آن هندو را نبود بلک هر آدمیی به چنین غرور مبتلاست در هر مرحلهای الا من عصم الله
ظاهر
چون بپیوستی بدان ای زینهار | چند نالی در ندامت زار زار | |||||
نام میری و وزیری و شهی | در نهانش مرگ و درد و جاندهی | |||||
بنده باش و بر زمین رو چون سمند | چون جنازه نه که بر گردن برند | |||||
جمله را حمال خود خواهد کفور | چون سوار مرده آرندش به گور | |||||
بر جنازه هر که را بینی به خواب | فارس منصب شود عالی رکاب | |||||
زانک آن تابوت بر خلقست بار | بار بر خلقان فکندند این کبار | |||||
بار خود بر کس منه بر خویش نه | سروری را کم طلب درویش به | |||||
مرکب اعناق مردم را مپا | تا نیاید نقرست اندر دو پا | |||||
مرکبی را که آخرش تو ده دهی | که به شهری مانی و ویراندهی | |||||
ده دهش اکنون که چون شهرت نمود | تا نباید رخت در ویران گشود | |||||
ده دهش اکنون که صد بستانت هست | تا نگردی عاجز و ویرانپرست | |||||
گفت پیغامبر که جنت از اله | گر همیخواهی ز کس چیزی مخواه | |||||
چون نخواهی من کفیلم مر ترا | جنت الماوی و دیدار خدا | |||||
آن صحابی زین کفالت شد عیار | تا یکی روزی که گشته بد سوار | |||||
تازیانه از کفش افتاد راست | خود فرو آمد ز کس آنرا نخواست | |||||
آنک از دادش نیاید هیچ بد | داند و بیخواهشی خود میدهد | |||||
ور به امر حق بخواهی آن رواست | آنچنان خواهش طریق انبیاست | |||||
بد نماند چون اشارت کرد دوست | کفر ایمان شد چون کفر از بهر اوست | |||||
هر بدی که امر او پیش آورد | آن ز نیکوهای عالم بگذرد | |||||
زان صدف گر خسته گردد نیز پوست | ده مده که صد هزاران در دروست | |||||
این سخن پایان ندارد بازگرد | سوی شاه و هممزاج بازگرد | |||||
باز رو در کان چو زر دهدهی | تا رهد دستان تو از دهدهی | |||||
صورتی را چون بدل ره میدهند | از ندامت آخرش ده میدهند | |||||
توبه میآرند هم پروانهوار | باز نسیان میکشدشان سوی کار | |||||
همچو پروانه ز دور آن نار را | نور دید و بست آن سو بار را | |||||
چون بیامد سوخت پرش را گریخت | باز چون طفلان فتاد و ملح ریخت | |||||
بار دیگر بر گمان طمع سود | خویش زد بر آتش آن شمع زود | |||||
بار دیگر سوخت هم واپس بجست | باز کردش حرص دل ناسی و مست | |||||
آن زمان کز سوختن وا میجهد | همچو هندو شمع را ده میدهد | |||||
که ای رخت تابان چون ماه شبفروز | وی به صحبت کاذب و مغرورسوز | |||||
باز از یادش رود توبه و انین | کاوهن الرحمن کید الکاذبین |