صنایع - برنامه عمرانی پنجم
| برنامه‌های عمرانی کشور | تصمیم‌های مجلس | برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶ |
فصل نهم - صنایع
- - میزان سرمایه‌گذاری صنعتی طی برنامه پنجم عمرانی ۵۰۶،۴ میلیارد ریال (شامل ۴ میلیارد ریال کمکهای فنی به صنایع) برآورد گردیده است که حدود ۴۰ درصد آن توسط دولت و ۶۰ درصد بقیه توسط بخش‌خصوصی انجام می‌گیرد از ۱۹۹،۶ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری دولتی ۱۸۳،۹ میلیارد ریال آن از اعتبارات عمرانی و بقیه از محل منابع داخلی مؤسسات انتفاعی و بازرگانی دولت تأمین خواهد شد.
- - در برنامه پنجم بیش از ۹۰ درصد سرمایه‌گذاریهای صنعتی دولت در خارج از تهران انجام خواهد گرفت.
- - کل اعتبارات صنایع از ۱۰۳،۵ میلیارد ریال در برنامه چهارم (شامل ۹۹،۲ میلیارد ریال از محل بودجه عمرانی و ۴،۳ میلیارد ریال از محل بودجه‌عادی دولت) به ۱۹۴،۵ میلیارد ریال در برنامه پنجم بالغ می‌گردد.
هدفهای اساسی
[ویرایش]هدف های کیفی
[ویرایش]هدفهای کیفی صنایع در برنامه پنجم عبارتند از:
- الف - تکمیل، تجهیز و توسعه واحدهای صنعتی موجود و ادغام واحدهای مشابه به منظور بهره‌برداری مؤثر از حداکثر ظرفیت اقتصادی صنایع و در‌نتیجه صرفه‌جویی در هزینه‌ها، تقلیل قیمت تمام شده، و بهبود مرغوبیت کالاها.
- ب - ایجاد صنایع جدید مرتبط با صنایع و منابع موجود و بالاخص ایجاد و توسعه صنایع تولیدکننده کالاهای واسطه و سرمایه‌ای به نحوی که موجبات‌کاهش وابستگی صنایع به واردات از خارج در آینده فراهم گردد.
- پ - توسعه بازارهای صادراتی و در نتیجه نیل به هدفهای صادراتی تعیین شده برای دهه صادرات که تأثیر آن بهبود کیفیت کالاهای صنعتی، تعدیل‌قیمتها و افزایش درآمد ارزی خواهد بود.
- ت - استفاده از تکنولوژی کاربر در صنایع بزرگ و سنگین که احداث آنها در این برنامه پیش‌بینی شده، و استفاده از تکنولوژی سرمایه‌بر فقط در موارد‌ضروری.
- ث - احداث صنایع اقماری، جنبی و تکمیلی به صورت صنایع کوچک تغذیه‌کننده و تغذیه‌شونده صنایع بزرگ به منظور تسریع و تقویت اقتصاد‌صنعتی کشور.
- ج - توجه بیشتر به صنایع وابسته به کشاورزی به منظور تسریع رشد کشاورزی و مآلاً بالا بردن سطح درآمد سرانه روستایی و کمک به رفع کمبود‌کالاهای مصرفی غذایی و دامی کشور، و ایجاد اشتغال دائم و موقت برای خوش‌نشینان روستاها و حاشیه‌نشینان شهرها.
- چ - تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی به منظور جذب دانشهای فنی و تکنولوژی پیشرفته و همچنین دستیابی به بازارهای جدید صادراتی برای‌کالاهای صنعتی کشور و تجهیز منابع مالی جدید.
- ح - تأکید به افزایش و تشویق تحقیقات صنعتی در سطح دانشگاه‌ها، مدارس عالی، و واحدهای تولیدی به منظور جذب تکنولوژی صنعتی پیشرفته و‌ایجاد تکنولوژی صنعتی ایرانی.
- خ - گسترش مالکیت صنعتی از طریق واگذاری سهام واحدهای صنعتی به کارگران، کارمندان و قاطبه مردم به منظور توزیع عادلانه‌تر ثمرات پیشرفتهای‌صنعتی.
:د - تعلیم مدیران صنعتی در سطوح مختلف به منظور کمک به تفکیک هر چه بیشتر مالکیت از مدیریت. :ذ - فروش تدریجی واحدهای صنعتی دولتی که تا کنون به منظور ارشاد آموزش و تشویق سرمایه‌گذاران خصوصی به سرمایه‌گذاری صنعتی به وجود‌آمده‌اند به بخش خصوصی.
- ر - اعطای تسهیلات اعتباری و کمکهای زیربنایی به مناطق دورافتاده و مستعد کشور (خارج از قطبهای صنعتی موجود).
:ز - جلوگیری از آلودگی منابع آب.
هدفهای کمی
[ویرایش]هدفهای کمی صنایع در برنامه پنجم به شرح زیر است:
:الف - ارزش تولیدات صنایع از ۵۰۹ میلیارد ریال در سال آخر برنامه چهارم با رشد متوسطی حدود ۱۴ درصد در سال به ۹۷۲ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۶ خواهد رسید و ارزش افزوده از ۱۶۳،۷ میلیارد ریال برآورد سال آخر برنامه چهارم به ۳۳۰ میلیارد ریال در سال آخر برنامه پنجم افزایش خواهد‌یافت. رسیدن به این هدف مستلزم آن است که رشدی به طور متوسط معادل ۱۵ درصد در سال (به قیمت سال ۱۳۵۱ ) در صنعت حاصل گردد و در نتیجه سهم‌این بخش در تولید ناخالص داخلی از ۱۳،۴ درصد برآورد سال آخر برنامه چهارم به ۱۶ درصد در سال آخر برنامه پنجم برسد.
- ب - کل شاغلین صنعتی کشور که در سال آخر برنامه چهارم حدود ۱،۷۵ میلیون نفر می‌باشد با رشد متوسط سالانه‌ای بیش از ۷ درصد، و با ایجاد ۷۳۵ هزار شغل مولد صنعتی، به حدود ۲،۵ میلیون نفر در پایان برنامه پنجم خواهد رسید به نحوی که نسبت شاغلین صنعتی به کل شاغلین کشور از ۲۰،۷ درصد در سال ۱۳۵۱ به ۲۵ درصد در سال ۱۳۵۶ افزایش خواهد یافت.
- پ - صادرات فرآورده‌های صنعتی غیر نفتی شامل کالاهای سنتی و صنعتی جدید با رشد متوسط سالانه‌ای حدود ۱۸ درصد از ۲۷ میلیارد ریال برآورد‌سال ۱۳۵۱ به حدود ۶۱ میلیارد ریال در سال آخر برنامه پنجم بالغ خواهد شد.
سیاست‌ها و خط مشی‌های کلی
[ویرایش]خط مشی های کلی
[ویرایش]خط مشی‌های کلی صنعتی در برنامه پنجم به قرار زیر تعیین می‌شود:
:الف - تشویق انجام تحقیقات صنعتی در سطح دانشگاه‌ها و واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی، ایجاد همکاری مستمر بین واحدهای مهم‌تولیدکننده و مراکز تحقیقاتی به منظور ایجاد تکنولوژی داخلی و بالا بردن کیفیت و استاندارد تولیدات صنعتی.
- ب - مراقبت دائم در کنترل مرغوبیت محصولات ساخت کشور به منظور حمایت از مصرف‌کنندگان داخلی و رقابت در بازارهای جهانی.
- پ - بهره‌برداری از منابع مواد اولیه و خام و تبدیل این مواد به کالاهای قابل مصرف در داخل و یا قابل صدور به خارج.
- ت - تأکید بر ایجاد صنایع متوسط و کوچک به علت اشتغال‌زا بودن آنها خاصه در سطح مناطق عقب‌افتاده ولی مستعد به منظور افزایش درآمد سرانه در‌آن مناطق و گسترش بازار کالاهای مصرفی و بادوام که تا کنون بیشتر مورد تقاضای شهرنشینان بوده است.
- ث - محدود شدن سرمایه‌گذاری مستقیم دولت به صنایع اساسی از قبیل مس، ذوب‌آهن، پتروشیمی و دیگر صنایعی که از نظر دفاع ملی و رفاه‌اجتماعی اهمیت دارند.
- ج - تشویق مردم به استفاده از پس‌اندازها به منظور خرید سهام کارخانه‌ها و گسترش مالکیت صنعتی از تقویت بورس سهام فروش سهام کارخانه‌های‌دولتی و خصوصی به کارگران، کارمندان و قاطبه مردم.
- چ - اقدام به سرمایه‌گذاری در طرحهای صنعتی خارج از کشور در مواردی که اجرای این گونه طرحها موجبات صدور مواد خام و کالاهای واسطه‌ای‌کشور را به منظور تبدیل فرآورده‌های صنعتی و دستیابی به بازارهای خارجی فراهم می‌سازد.
سیاست تعرفه ای
[ویرایش]بررسی مداوم سطح حمایتهای گمرکی در رشته‌های مختلف صنعتی با توجه به امکانات توسعه هر رشته به عنوان یک اصل‌اساسی در سیاست تعرفه‌ای کشور مورد نظر خواهد بود و نحوه کاربرد این اصل در مورد کالاهای مختلف صنعتی در برنامه پنجم عمرانی به صورت زیر‌تعیین می‌گردد.
:الف - در مورد کالاهای مصرفی سیاست فعلی کاهش تدریجی حمایت گمرکی به منظور بالا بردن کیفیت کالاهای ساخت کشور و ایجاد امکانات رقابت‌سالم با کالاهای مشابه خارجی ادامه خواهد یافت.
- ب - در مورد کالاهای واسطه و سرمایه‌ای حمایت گمرکی مناسب نسبت به صنایع سازنده این کالاها به منظور کاهش واردات آنها و تشویق ساخت آنها‌در داخل کشور و صرفه‌جویی ارزی برقرار خواهد شد. بدیهی است که این حمایتها پس از یک دوره معقول تدریجاً باید کاسته شود.
سیاست اعتباری
[ویرایش]سیاست اعتباری برنامه پنجم در مورد صنایع عبارت خواهد بود از:
:الف - تشویق شرکتهای بیمه دولتی و خصوصی و بیمه‌های اجتماعی کارگران به خرید سهام شرکتهای صنعتی.
- ب - توسعه خدمات بانکهای تخصصی موجود به مناطق مختلف کشور برای کمک به ایجاد واحدهای صنعتی.
- پ - تشویق بانکهای تجاری به ایجاد واحدهای مخصوص برای بررسی و ارزیابی صحیح طرحهای صنعتی به منظور اعطای اعتبار و سرمایه در گردش‌به واحدهای صنعتی و یا مشارکت با آنها و بالاخص اعطای کمک اعتباری به صنایع کوچک و در سطح استانها.
- ت - تأمین نیازمندیهای سرمایه در گردش کارخانجات دولتی و خصوصی از طریق بانکهای تخصصی و تجاری.
- ث - ایجاد مشوقهای مالی مانند نرخهای بهره ترجیحی برای صنایع کوچک به خصوص در مناطق عقب‌افتاده و شهرکها.
- ج - ایجاد تسهیلات لازم برای کارمندان و کارگران کارخانه‌ها و شرکتهای صنعتی جهت خرید سهام صنعتی.
- چ - کمک به بانکهای تخصصی و تجاری به منظور مشارکت در سرمایه‌گذاری صنایع کوچک و متوسط و یا اعطای وام به این صنایع بدون توجه به‌وثائق متداول بالاخص در شهرها و شهرکها و مناطق عقب‌افتاده.
- ح - ایجاد سازمان سرمایه‌گذاری عام و پذیره‌نویسی توسط دولت به منظور جمع‌آوری پس‌اندازها و حمایت از سهامداران کوچک.
- خ - تجدید نظر در سیاست بانکهای تجاری و تخصصی به نحوی که اعطای کمکهای مالی به صاحبان صنایع خصوصی بر اساس ارائه طرحهای سالم و‌قابل اجرا و بدون توجه به وثائق متداول انجام گیرد. این سیاست خصوصاً در مورد کمکهایی که از محل اعتبارات عمرانی انجام می‌شود رعایت خواهد‌شد.
سیاست مالیاتی
[ویرایش]سیاست مالیاتی معطوف به هدفهای زیر خواهد بود:
:الف - بهبود روشهای حسابداری در واحدهای صنعتی و همچنین بهبود بیشتر روشهای ممیزی مالیاتی.
- ب - اتخاذ سیاستهای مالیاتی لازم در مورد زمین به منظور سوق دادن پس‌اندازهایی که صرف بورس‌بازی زمین می‌شود به فعالیتهای صنعتی.
سیاست آموزشی و تحقیقاتی
[ویرایش]با توجه به ناچیز بودن وجوهی که برای پژوهشهای علمی در صنایع اختصاص یافته است و لزوم افزایش آن،سیاست برنامه پنجم در این باره به شرح زیر خواهد بود:
:الف - تجدید نظر اساسی در رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌ها و مؤسسات عالی از لحاظ کیفی و کمی و تقویت رشته‌های فنی و علمی و مدیریت به‌منظور کمک به بخش صنایع و معادن.
- ب - ایجاد مراکز آموزشی و تربیت حرفه‌ای در جوار واحدهای صنعتی دولتی خصوصی به منظور تعلیم تکنیسین و کارگر ماهر و تعلیم صاحبان حرفه‌و صنایع کوچک روستایی.
- پ - ایجاد بورسهای آموزشی برای دوره‌های کارآموزی کوتاه مدت و دراز مدت در خارج از کشور در سطوح مختلف و در رشته‌های مورد نیاز صنایع و‌معادن.
- ت - تشویق واحدهای صنعتی متوسط و بزرگ به استفاده از نظام حسابداری صنعتی و تعلیم حسابداران صنعتی.
سیاست استاندارد کردن محصولات و حمایت از مصرف کننده
[ویرایش]به منظور حمایت از مصرف‌کنندگان و کمک به قدرت رقابتی صنایع داخلی‌اقدامات زیر انجام خواهد گرفت:
:الف - توسعه استاندارد کالا و تحقیقات صنعتی کشور و نظارت دائم بر کیفیت کالاها به منظور بالا بردن مرغوبیت کالاهای مصرفی داخلی و صادراتی.
- ب - حمایت از مصرف‌کننده داخلی از نظر قیمت فروش از طریق کنترل مرغوبیت جنس با توجه به قیمتهای تمام شده.
- پ - جلوگیری از واردات کالاهای صنعتی خارج از استاندارد متعارف.
سیاست ها و مقررات اداری
[ویرایش]سیاستهای اداری در زمینه صنایع معطوف به هدفهای زیر خواهد بود:
:الف - اعطای اختیارات بیشتر به ادارات محلی دولتی و تقویت کادر فنی آنها جهت صدور پروانه تأسیس و بهره‌برداری صنایع کوچک و متوسط در‌شهرستانها بدون مراجعه به مرکز.
- ب - موظف کردن سازمانهای دولتی و مؤسسات وابسته به تأمین نیازمندیهای خود از محصولات ساخت کشور، در صورت وجود کالاهای مشابه‌داخلی.
- پ - تجدید نظر در قانون تجارت به منظور حفظ منافع سهامداران کوچک و تطبیق قانون تجارت با سیاستهای جدید به منظور گسترش مالکیت‌واحدهای صنعتی.
- ت - تأمین آب و برق و تلفن مورد نیاز صنایع به صورتی مطمئن و با نرخهای معین و نسبتاً ثابت.
- ث - بررسی و نظارت مداوم بر قیمت کالاهای واسطه صنعتی به منظور جلوگیری از افزایش غیر معقول هزینه تولید کالاهای صنعتی و غیر صنعتی‌مصرفی.
- ج - فروش واحدهای صنعتی دولتی به بخش خصوصی بر اساس ضوابطی که به تصویب مقامات قانونی خواهد رسید.
سیاست حفظ محیط زیست
[ویرایش]تعیین ضوابط فنی لازم به منظور حفظ محیط زیست و جلوگیری از آلودگی آن و اعمال تدریجی ضوابط مزبور در انتخاب محل و طرح فنی واحدهای‌تولیدی و اعطای اولویت و حمایتهای گوناگون به طرحهای صنعتی که از این ضوابط پیروی می‌نمایند طی برنامه پنجم مورد تأکید خواهد بود.
هدف ها و برنامه‌های مشخص
[ویرایش]صنایع غذایی
[ویرایش]ارزش افزوده صنایع غذایی، آشامیدنیها و دخانیات با رشد متوسط سالانه‌ای برابر ۴،۸ درصد افزایش خواهد یافت. در اکثر رشته‌های صنایع غذایی سعی خواهد شد خودکفایی ایجاد گردد و کشور از واردات مواد غذایی بی نیاز شود.
- - در مورد پاره‌ای از فرآورده‌های غذایی چون ماهی، خرما و روغن نباتی هدف صادراتی تعیین گردیده است.
- - با توجه به آب و هوای متغیر مناطق مختلف کشور و دوری از مراکز تولید از مراکز مصرف، هدف آن است که قسمت اعظم شبکه سردخانه‌ها در‌استانها و فرمانداریهای کل تکمیل گردد تا میوه، سبزی، گوشت، ماهی و لبنیات مطمئن و سالم در اختیار مصرف‌کننده قرار گیرد.
- - با احداث کارخانه‌ها خوراک دام و طیور در نقاط مستعد کشور عرضه خوراک دام به نحوی تنظیم خواهد شد که تغذیه دام به خصوص در فصل‌زمستان با اشکال مواجه نگردد.
- - برای رفع کمبود پروتئین حیوانی در داخل کشور و افزایش درآمد سرانه ساحل‌نشینان جنوب سعی خواهد شد که پس از انجام ماهیگیری آزمایشی در‌خلیج فارس و دریای عمان، صید تعقیبی عملی شود و کشتی‌های ماهیگیری ایران در آبهای بین‌المللی نیز صید ماهی نموده و با کنسرو کردن و تهیه آرد‌ماهی و صدور به خارج درآمد ارزی کسب گردد.
صنایع نساجی
[ویرایش]صنایع نساجی، پوشاک، کفش و صنایع دستی: ارزش افزوده این رشته از صنایع با رشد متوسط سالانه‌ای برابر ۸،۹ درصد افزایش خواهد‌یافت.
- - در رشته صنایع نساجی و پوشاک سعی در تأمین خودکفایی و صدور این کالاها به خارج، هدف مورد نظر بوده و در تهیه البسه و پوشاک آماده که ایران‌در تهیه آن مزیت نسبی قابل ملاحظه‌ای دارد تأکید خاصی به عمل خواهد آمد.
- - با توجه به تغییر سلیقه مردم از الیاف مصنوعی به ابریشم طبیعی و افزایش تولید و مصرف قالی و محصولات دستی ابریشمی و صادرات آنها، صنعت‌سنتی چندین‌ساله و فراموش شده ابریشم تجدید حیات نموده و با تهیه مواد اولیه این صنعت در داخل کشور به کاهش بیکاری و کم‌کاری در پاره‌ای از‌مناطق روستایی کمک خواهد شد.
- - صنایع دستی که تا کنون بیشتر در شهرها و شهرکها تشویق شده است، در روستاهایی که دارای سابقه سنتی در این قبیل صنایع هستند نیز از طریق‌بهبود روش و وسائل کار، تضمین خرید مستقیم کالاها و عرضه آنها به بازارهای داخلی و خارجی مورد تشویق و حمایت قرار خواهد گرفت.
صنایع سلولزی
[ویرایش]ارزش افزوده صنایع سلولزی با رشد متوسط سالانه‌ای معادل ۱۷،۵ درصد افزایش خواهد یافت.
- - در برنامه پنجم سعی خواهد شد از ۱،۴ میلیون هکتار جنگلهای تجارتی و قابل بهره‌برداری کشور استفاده کامل به عمل آید و با احداث مجتمع‌های‌چوب و کاغذ در جنگلهای شمال بیش از نیمی از کاغذ مصرفی کشور در داخل تولید گردد.
- - در مورد محصولات چوبی، علاوه بر تأمین احتیاجات داخلی، هدف آن است که فرآورده‌های قابل صدور نیز به خارج صادر شود.
صنعت پوست و چرم
[ویرایش]ارزش افزوده صنعت پوست و چرم در برنامه پنجم با رشد متوسط سالانه‌ای معادل ۹،۹ درصد افزایش خواهد یافت.
- توسعه و تکمیل کارخانه‌های موجود و همچنین انجام اقدامات اساسی در زمینه بهبود مواد اولیه این صنعت هدف مورد نظر می‌باشد.
صنایع شمیایی و پتروشیمی
[ویرایش]ارزش افزوده صنایع شیمیایی و پتروشیمی در برنامه پنجم با رشد متوسط سالانه‌ای برابر ۲۱،۱ درصد افزایش خواهد یافت.
- - مواد واسطه شیمیایی با ظرفیتهای اقتصادی به منظور جانشینی واردات و صدور به بازارهای جهانی تولید خواهد شد.
- - تولید مواد مصرفی نهایی شیمیایی و پتروشیمی از قبیل کود، رنگ، الیاف مصنوعی، پلاستیک و لاستیک وسائط نقلیه ادامه خواهد یافت.
- - با استفاده از مزیت نسبی کشور در تولید پاره‌ای از کالاهای شیمیایی و پتروشیمی از قبیل پودر رختشویی، مصنوعات پلاستیکی، کود شیمیایی و مواد‌آروماتیک، سعی خواهد شد این قبیل محصولات به خارج از کشور صادر گردد.
صنایع معدنی غیرفلزی
[ویرایش]ارزش افزوده این رشته از صنایع در برنامه پنجم با رشد متوسط سالانه‌ای برابر ۲۳،۳ درصد افزایش خواهد یافت.
- - در رشته مصالح ساختمانی، مواد و مصالح مورد نیاز برنامه‌های تأمین مسکن، احداث راه‌ها، فرودگاه‌ها، ساختمانهای صنعتی، کانالها، سدها و بنادر‌تأمین خواهد شد.
- - خودکفایی محصولات معدنی غیر فلزی در برنامه پنجم مورد نظر خواهد بود و علاوه بر آن صدور کاشی نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت.
فلزات اساسی و محصولات فلزی
[ویرایش]رشد متوسط ارزش افزوده این دسته از صنایع در برنامه پنجم سالانه ۲۴ درصد تعیین شده است.
- طی برنامه پنجم مصرف مصالح فلزی ساختمانی از قبیل تیرآهن، لوله، مفتول و پروفیل به طور کامل از محل تولید داخلی تأمین خواهد شد ولی‌احتیاجات ورق آهن که در حدود ۴۵ درصد آهن و فولاد مصرفی کشور می‌باشد کماکان از محل واردات تأمین خواهد گردید.
- ظرفیت کارخانه ذوب آهن آریامهر تا حدود ۱،۹ میلیون تن افزایش داده خواهد شد و ایجاد و کارخانه ذوب آهن از طریق احیاء مستقیم در مجاورت منابع گاز هر کدام با ظرفیتی حدود یک میلیون تن آهن اسفنجی پیش‌بینی شده است.
- با اکتشاف منابع عظیم مس سرچشمه کرمان و احداث کارخانه تغلیظ مس، پیش‌بینی می‌شود در سال آخر برنامه پنجم حدود ۱۶۰ هزار تن مس فلزی‌تولید گردد و قسمت اعظم آن به خارج صادر شود.
صنایع ماشین های غیر برقی (مکانیکی)
[ویرایش]ارزش افزوده ماشینهای غیر برقی طی پنج سال برنامه پنجم با رشد متوسط سالانه‌ای برابر ۲۸،۲ درصد افزایش خواهد یافت.
ساخت کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای فلزی از قبیل ماشینهای ابزار، ظروف تحت فشار، انواع دیگهای صنعتی، انواع ساختمانهای فولادی، پمپ و کمپرسورها، پرس و الکتروموتورها که پایه‌گذار سایر صنایع بوده و از طریق بالا بردن دانش فنی و آموزش نیروی انسانی ماهر نیازهای بلند مدت صنعتی شدن را برآورده می نمایند بیش از پیش افزایش خواهد یافت.
صنایع ماشین های برقی
[ویرایش]ارزش افزوده ماشینهای برقی در برنامه پنجم با رشد متوسط سالانه‌ای معادل ۱۵،۹ درصد افزایش خواهد یافت.
- ساخت کالاهای مصرفی بادوام از قبیل یخچال، تلویزیون، تلفن و لامپ روشنایی همچنان ادامه خواهد یافت و با اجرای طرحهای ساخت قطعات و‌وسائل این کالاها در داخل کشور، ارزش افزوده این صنایع بالا خواهد رفت.
صنایع وسایط نقلیه
[ویرایش]در برنامه پنجم ارزش افزوده صنایع وسایط نقلیه با رشد متوسط سالانه‌ای برابر ۱۹،۲ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.
- هدف آن است که در برنامه پنجم با ایجاد واحد موتورسازی، نسبت ساخت قطعات اتومبیل در داخل کشور از ۵۰ درصد تا میزان ۷۵ درصد افزایش‌یابد و بدین ترتیب واردات قطعات مزبور از خارج تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
- در مورد تراکتور و ادوات کشاورزی برنامه توسعه واحدهای موجود از یک طرف، و ثابت بودن میزان افزایش سطح زیر کشت از طرف دیگر حصول‌هدف صدور به کشورهای همجوار را امکان‌پذیر می‌سازد.
- در برنامه پنجم مقدمات تأسیس تعمیرگاه‌های کشتی در سواحل جنوب فراهم و در برنامه ششم سعی خواهد شد که کشتی‌های تجاری و نفت‌کشهایی‌که در خلیج فارس و بحر عمان رفت و آمد می‌کنند در تعمیرگاه‌های سواحل ایران تعمیر شوند و با ایجاد مقدمات ساخت کشتی‌های کوچک برنامه‌های‌دراز مدت کشتی‌سازی در آینده عملی گردد.
صنایع کوچک
[ویرایش]صنایع کوچک - از نظر اهمیتی که این دسته از صنایع در گسترش پایه‌های صنعتی کشور دارد و خاصه با توجه به تأکیدی که در برنامه پنجم‌در مورد ایجاد همبستگی بین صنایع مختلف به ویژه میان صنایع بزرگ و کوچک شده است برنامه و سیاستهای مربوط به این دسته از صنایع به شرح‌زیر خواهد بود:
- شناخت صنایع کوچک خاصه از نقطه نظر استعداد ایجاد همبستگی با سایر صنایع و سایر بخشهای اقتصادی.
- اعطای کمکهای فنی و آموزشی به صنایع کوچک و انجام خدمات مشورتی و راهنمایی این واحدها به نحوی که اولویت آنها بر اساس درجه استعداد‌همبستگی تعیین گردد.
- اعطای وام و اعتبار به حدود ده هزار واحد صنعتی کوچک با شرایط سهل و تجدید نظر در نوع وثیقه با توجه به درجه استعداد همبستگی این صنایع.
- تأسیس شعب و ادارات مستقل و جداگانه در بانکهای تخصصی صنعتی و تجاری برای اعطای وام و کمکهای مالی به صنایع کوچک.
- موظف کردن سازمانها و مؤسسات دولتی به خرید محصولات صنایع کوچک.
- ایجاد مراکز پیمانکاری بین صنایع کوچک و بزرگ.
- فراهم کردن تسهیلات زیربنایی از قبیل زمین - راه - آب - برق - تلفن و کارگاه آموزشی به منظور استقرار صنایع کوچک در نقاط مستعد کشور.
سرمایه‌گذاری و اعتبارات عمرانی
[ویرایش]- برای تحقق هدفهای فوق‌الذکر و با توجه به عواملی نظیر بالا بردن بهره‌وری صنایع موجود، اقدامات لازم جهت بهبود مدیریت، راهنمایی و کمکهای‌فنی و مالی به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری در صنایعی که دارای مزیت نسبی هستند، میزان سرمایه‌گذاری صنعتی طی برنامه پنجم عمرانی ۵۰۶،۴ میلیارد ریال (شامل ۴ میلیارد ریال کمکهای فنی به صنایع) برآورد گردیده است که حدود ۴۰ درصد آن توسط دولت و ۶۰ درصد بقیه توسط بخش‌خصوصی انجام می‌گیرد از ۱۹۹،۶ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری دولتی ۱۸۳،۹ میلیارد ریال آن از اعتبارات عمرانی و بقیه از محل منابع داخلی مؤسسات انتفاعی و بازرگانی دولت تأمین خواهد شد.
- در برنامه پنجم بیش از ۹۰ درصد سرمایه‌گذاریهای صنعتی دولت در خارج از تهران انجام خواهد گرفت.
- کل اعتبارات صنایع از ۱۰۳،۵ میلیارد ریال در برنامه چهارم (شامل ۹۹،۲ میلیارد ریال از محل بودجه عمرانی و ۴،۳ میلیارد ریال از محل بودجه‌عادی دولت) به ۱۹۴،۵ میلیارد ریال در برنامه پنجم بالغ می‌گردد.
جدول (۱ ) کل اعتبارات صنایع و جدول (۲) سرمایه‌گذاری ثابت در صنایع را طی برنامه پنجم نشان می‌دهد.
جدول: دوره ۲۳ - جلد ۸ - صفحه ۴۴۲۴ الی ۴۴۳۲