سه سال در دربار ایران/مقدمه ناشر
مقدمۀ ناشر
خاطرات دکتر فووریه فرانسوی در سه سالی که نامبرده در دربار ناصرالدین‌شاه به سر برد، با همان ترجمه شادروان عباس اقبال—ولی با رسم‌الخط و ویرایش امروز—به خدمت اهل مطالعه و دوستداران تاریخ ایران تقدیم می‌شود.
البته این کتاب از نظر تاریخی مستندات زیادی ندارد ولی کمک می‌کند به اینکه تا حدودی با مسائل حاشیه‌ای جاری در دربار ناصرالدین‌شاه—و نه آنچه در سراسر کشور ایران می‌گذرد—آشنا شویم.
به دلیل عدم شناخت فووریه از مسائل مذهبی و ناآشنایی او با اوضاع اجتماعی ایران و همچنین تعصب وی علیه اسلام و شیعه، نامبرده دچار برخی تناقض‌گویی‌ها شده که اشاره به برخی از این تناقضات را ضروری می‌دانیم. مثلاً، وی با مراسم عاشورای حسینی و اعیاد مذهبی برخوردی ناموجه دارد و حتی در برخی موارد، ایرانیان را به خاطر اعتقادات عمیق مذهبی مورد استهزا و تحقیر قرار می‌دهد، در حالی که در جایی دیگر که مخالفت مذهبیون با قراردادهای استعمارگرانه انگلیسی، به عنوان مثال، موجب لغو امتیاز تنباکو می‌شود، مؤلف لحنی دیگر پیدا می‌کند. به طور قطع، واضح است که دیدگاه او نسبت به دین اسلام—و به خصوص مذهب شیعه—نظری مثبت نبوده و اگر در جاهایی به تمجید مذهب رو می‌آورد، در واقع، همان جاهایی است که مذهب علیه نفوذ رقیب دیرینه آنها—یعنی انگلیس—برخاسته است.
از نظر مؤلف، مردم ایران مردمی بی‌سواد، خرافاتی، فاقد شعور اجتماعی و فرهنگی —و حتی قسی‌القلب—بودند و فقط ناصرالدین‌شاه و معدودی از افراد فرانسه‌رفته از شعور و فرهنگ، و حتی محبت و رأفت قلب، برخوردارند. همین برخورد تعصب‌آمیز با ایران و ایرانی است که این خاطرات را فاقد هرگونه ارزش تاریخی می‌کند و به همین دليل، بر خود واجب مى‌دانيم به خوانندگان عزيز يادآورى كنيم كه اين اثر را فقط براى آشنا شدن با حوادث دربار ناصرالدين‌شاه بخوانند و اظهار نظرهاى مؤلف در مورد فرهنگ و آداب اجتماعى و مذهبى و طبقه‌بندى‌هاى مردم از نظر مذهبى را فاقد هرگونه ارزش بدانند.
نشر علم