جامی (اورنگ چهارم سبحة الابرار)/ای که از طبع فرومایه‌ی خویش

by جامی

	ای که از طبع فرومایه‌ی خویش			می‌زنی گام پی وایه‌ی خویش!
	خاطر از وایه‌ی خود خالی کن!			زین هنر پایه‌ی خود عالی کن!
	بهر خود، گرمی جز سردی نیست			سردی آیین جوانمردی نیست
	چند روزی ز قوی‌دینان باش!			در پی حاجت مسکینان باش!
	شمع شو! شمع، که خود را سوزی			تا به آن بزم کسان افروزی
	با بد و نیک و نکوکاری ورز!			شیوه‌ی یاری و غمخواری ورز!
	ابر شو! تا که چو باران ریزی،			بر گل و خس همه یک‌سان ریزی
	چشم بر لغزش یاران مفکن!			به ملامت دل یاران مشکن!
	درگذر از گنه و از دگران!			چو ببینی گنهی، درگذران!
	باش چون بحر ز آلایش پاک!			ببر آلایش از آلایشناک!
	همچو دیده به سوی خویش مبین!			خویش را از دگران بیش مبین!
	بس عمارت که بود خانه‌ی رنج			بس خرابی که بود پرده‌ی گنج
	بت خود را بشکن خوار و ذلیل!			نامور شو به فتوت چو خلیل!
	بت تو نفس هواپرور توست			که به صد گونه خطا رهبر توست
	بسط کن بر همه کس خوان کرم!			بذل کن بر همه همیان درم!
	گر براهیمی اگر زردشتی،			روی در هم مکش از هم‌پشتی!
	باز کش پای ز آزار، همه!			دست بگشای به ایثار، همه!
	هر چه بدهی به کسی، باز مجوی،			دل ز اندیشه‌ی آن پاک بشوی!
	آنچه بخشند چه بسیار و چه کم			نیست برگشتن از آن طور کرم
	طفل چون صاحب احسان گردد			زود از داده پشیمان گردد
	هر چه خندان بدهد، نتواند			که دگر گریه کنان نستاند
	تا توانی مگشا جیب کسان!			منگر در هنر و عیب کسان!
	عیب‌بینی هنری چندان نیست			هدف قصد جوانمردان نیست
	هر چه نامش نه پسندیده کنی			بهتر آن است که نادیده کنی
	دل ز اندیشه‌ی آن داری دور			دیده از دیدن آن سازی کور
	بو که از چون تو نکو کرداری			به دل کس نرسد آزاری