پرش به محتوا

تقویم‌التواریخ/سده هفتم

از ویکی‌نبشته

جدول وقایع مائهٔ سابعه از تاریخ هجرت نبوی صلّی اللّه علیه و آله

۶۰۱: استیلای فرنگ بر استنبول، و انقطاع نصارای یونان بعد از جنگ بی پایان، و استیلای لشکر گرجی بر آذربایجان و مقتولی سردار ایشان، و استیلای محمد صامت بر حضار قسطنطنیه،  ۱ و انهزام شریف قتاده در جنگ سالم امیر مدینه، و وفات شمیم حلی از نحات.

 ۶۰۲ : گرفتن اهل ختا، بلدهٔ ترمد را از خوارزمشاه، و تتابع غارت گرجیان در آذربایجان، و ابتدای فرقهٔ بنی ایوب در شام، و استیلای قطب الدین آیبک بر معظم ممالک هند، و وفات شهاب الدین غوری.  ۲ 

 ۶۰۳ : استیلای فرنگ بر حمص، و شوکت خوارزم شاه، و استرداد کیخسرو سلجوقی حصار انطاکیه را از فرنگ بعد از محاصره و جنگ.

 ۶۰۴ : انهزام عسکر محمد خوارزم شاه در جنگ ختائیان در ماوراء النهر و اسیر شدن او، و استیلای ملک اوحد بر اخلاط، و انقراض دولت غوریه در خراسان و غزنه، و وفات علم الدین عبد الکریم عراقی از کبار علماء  ۳، و ابن ساعاتی از شعراء.

 ۶۰۵ : گرفتن گرجیان، حصار ارجیش را با سیف، و استیلای علاء الدین محمد بر هرات و قتل‌عام کردن او اهل سمرقند را، و انهزام عسکر ختا از او در جنگ ماوراء النهر و اسیر شدن ملک ختا.

 ۶۰۶ : اسیر شدن ملک گرجی در اخلاط، و انهزام عدیدهٔ جیش ختا از خوارزم شاه در جنگ ماوراء النهر، و غلبهٔ چنگیز خان بر کوچلک خان  ۴، و وفات امام فخر رازی، و ابو السعادات مبارک ابن اثیر جزری مؤلف جامع الاصول.

 ۶۰۷ : استیلای فرنگ بر سواحل دمیاط، و وفات ابن سکینه از مشایخ حدیث، و ابن طبرزد مسند عصر،  ۱ و ابو موسی الجزولی از نحات، و الملک الاوحد الایوبی.

 ۶۰۸ : غارت شریف قتاده حجاج عراق را در منی، و انهزام کیخسرو در جنگ الاشکری حاکم الاشکر  ۲ و مقتولی او، و وفات ابن حمدون، و ابن سناء الملک.

 ۶۰۹ : انهزام ناصر محمد صامت موحدی از اسپانیه در جنگ عظیم طلیطله المشهور به «وقعهٔ عقاب»، و استیلای کفار بر حصار بیاسه  ۳ و انطاکیه، [و وفات علی بن حروف نحوی].  ۴ 

 ۶۱۰ : اسیر شدن خوارزم شاه در دست تاتار در جاسوسی و باز خلاص شدن او، و وفات ابن هبل بغدادی از اطباء، و سلطان مغرب ناصر محمد، و امام ابو الفتح ناصر بن عبد السید مطرزی.

 ۶۱۱ : استیلای عسکر خوارزمیان بر کرمان و مکران، و حج ملک الاعظم عیسی  ۵، و بنای برکهٔ مشهورهٔ بلقیس در طریق حج.

 ۶۱۲ : استیلای عسکر گرج بر آذربایجان، و ملک مسعود بر یمن، و خوارزم شاه بر غزنه، و مقتولی منکلی در جبل فارس، و استرداد کیکاوس حصار انطاکیه را از فرنگ، و وفات عبد القادر رهاوی از حفاظ، و وجیه بن دهان.

 ۶۱۳ : انهزام روم از کیکاوس، و عسکر گرجی از عسکر سلطان شاه، و وفات ابو الیمن زید کندی، و محمد جاجرمی از فقهاء.

 ۶۱۴ : قصد بد کردن محمد خوارزم شاه خلیفهٔ بغداد را، و رسالت شیخ شهاب الدین، و جمعیت فرنگ در عین جالوت، و طغیان دجله، و عودت خوارزم شاه به جانب خراسان.

 ۶۱۵ : انهزام فرنگ از ملک الکامل در جنگ دمیاط  ۱، و تخریب کردن ملک المعظم  ۲ حصار بانیاس را، و ابتدای فتنهٔ چنگیزیه برای قتل خوارزم شاه به سبب قتل تجار و رسل، و ابتدای دولت بنی ایوب در شام، و مردن کیکاوس ملک قونیه، و ملک عادل صاحب مصر.

 ۶۱۶ : حرکت عسکر مغول از ترکستان و فرار خوارزم شاه به جانب همدان، و خرابی سور قدس با رأی ملک معظم، و استیلای فرنگ بر دمیاط بعد از محاصرهٔ طویله، و وفات ابو البقاء عکبری، و ابن شاس شیخ مالکیه، و شیخ مجد الدین بغدادی.

 ۶۱۷ : استیلای چنگیزیان بر جبل و آذربایجان با قتل و غارت و خرابی سمرقند و اکثر دیار کفار، و وفات شیخ عبد الله بوینی، و ابو المظفر عبد الرحیم سمنانی، و محمد خوارزم شاه در مازندران، و کیکاوس سلجوقی، و خواجه عبد الخالق غجدوانی.

 ۶۱۸ : انهزام جلال الدین خوارزمشاه در سند بعد از انهزام فرنگ و انکسار تولی خان در جنگ او، و انهزام فرنگ از ملک الکامل به زیادتی آب نیل در جنگ دمیاط و گرفتن حصار دمیاط را، و شهادت نجم الدین کبری از مشایخ، و قطب مصر (؟) در نیشابور.

 ۶۱۹ : بنای سور قونیه به مباشرت علاء الدین کیقباد سلجوقی، و ابتدای بنای سور ارزنجان، و وفات شیخ روزبهان بقلی در شیراز.  ۳ 

 ۶۲۰ : انهزام عسکر دشت قبچاق و روس در جنگ متمادی چنگیزیان، و استیلای غیاث الدین میرشاه بر کرمان، و انهزام شریف حسن از ملک مسعود در مکه، و وفات موفق بن قدامه شیخ قدس، و بدیع الدین احمد قزوینی از کبار شافعیه، و یوسف بن یعقوب ملک مغرب.

 ۶۲۱ : استیلای جلال الدین بر آذربایجان و رفتن تاتار به فارس و قتل‌عام بقیهٔ سکان آن اقلیم بعد از تخریب دشت، و ظهور دولت لرکوچک در لرستان، و آل براق در کرمان، و رفتن سلیمان شاه از قیساوبامان (؟) و قوم عثمانیه به جانب روم.

 ۶۲۲ : استیلای جلال الدین بر بغداد و خرابی دقوق از او،  ۱ و استیلای گرجیان بر آذربایجان و غلبهٔ خوارزم شاه در جنگ ایشان، و خلافت ظاهر بامر الله بعد از موت ناصر لدین الله، و انقراض بنی ایلدگز در آذربایجان، و وفات احمد بن یونس از کبار شافعیه.

 ۶۲۳ : استیلای کیقباد بر اطراف آمد و انهزام مسعود ارتقی، و استیلای جلال الدین خوارزم شاه بر فارس و کرمان، و وفات امام ابو القاسم عبد الکریم رافعی، و ظاهر بامر الله.

 ۶۲۴ : انهزام عسکر مغول از جلال الدین در جنگ اصفهان، و انهزام بکتاش خان از امرای مغول در جنگ چنگیز، و وفات چنگیز فتنه انگیز در رمضان، و ملک معظم ملک شام، و جوجی خان بن چنگیز خان ملک دشت قبچاق.

 ۶۲۵ : مصالحهٔ فرنگ به ملک الکامل برای قدس، و انتزاع صیدا، و انهزام جلال الدین در جنگ تاتار.

 ۶۲۶ : تسلیم کردن الکامل، قدس را به فرنگ و محاصرهٔ دمشق، و ظهور دولت بنی رسول بعد از انقراض بنی ایوب در یمن، و پادشاهی اوگتای ولد چنگیز، و وفات یاقوت بن عبد الله رومی  ۲.

 ۶۲۷ : استیلای جلال الدین بر اخلاط و نهب و غارت او در بلاد اسلام و انهزامش در جنگ اشرف و کیقباد در آذربایجان، و گرفتن فرنگ جزیرهٔ میورقه  ۳ را از موحدین، و وفات سراج الدین یوسف بن ابی بکر سکاکی صاحب المفتاح.

 ۶۲۸ : استیلای مغول بر مراغه و قتل‌عام سکان آن بلده، و انقراض دولت خوارزمیان در ماوراء النهر و خراسان به غیبت جلال الدین بعد از انهزام او در جنگ مغول، و وفات یحیی بن المعطی از نحات.

 ۶۲۹ : نزول تاتار به شهر زور و استعداد خلیفه، و رفتن اوگتای قا آن به تسخیر ختا، و غرقه شدن سلیمان شاه در معبر قلعهٔ جعبر  ۱، و وفات جلال الدین خوارزم شاه، و موفق الدین عبد اللطیف بغدادی، و ابو بکر بن نقطه از حفاظ.  ۲ 

 ۶۳۰ : گرفتن کامل حصار آمد را از مودود،  ۳ و استیلای سلاجقهٔ روم بر رقه و رها و حران، و انقراض دولت بنی آق سنقر در موصل، و ظهور دولت بنی مرین در مغرب، و وفات ادریس بن یعقوب ملک اندلس، و عز الدین ابن اثیر جزری صاحب «کامل».

 ۶۳۱ : انهزام ملک کامل در جنگ علاء الدین ملک روم، و سلطنت بدر الدین لؤلؤ در موصل، و بنای مستنصریه در بغداد، و وفات سیف الدین آمدی، و محمد بن عمر قرطبی، و شیخ بهاء الدین ولد پدر مولانای روم.

 ۶۳۲ : وفات عمر بن الفارض، و شهاب الدین عمر سهروردی، و غانم مقدسی از کبار مشایخ، و ابن شداد الحلبی  ۴ از علماء، و ابو حفص عمر اندکانی از کبار حنفیه.

 ۶۳۳ : گرفتن اسپانیه شهر قرطبه را از اهل اسلام، و انهزام عسکر مغول در جنگ اربیل، و خرابی حصار رها به دست کامل، و رفتن گیوگ ولد اوگتای به تسخیر دیار روس و بلغار، و وفات ابن دحیه عمر کلبی از حفاظ.

 ۶۳۴ : استیلای تاتار بر حصار اربیل و قتل‌عام اهل آن بلده، و وفات ابو الربیع کلاعی از حفاظ، و علاء الدین کیقباد سلجوقی.

 ۶۳۵ : وصول لشکر تاتار به دقوق  ۵ و انهزام جیش بغداد، و گرفتن اسپانیه شهر بلنسیه  ۱ را از اهل اسلام، و ابتدای طبقهٔ ثالثهٔ باوندیه و خروج حسام الدوله اردشیر، و شهادت اسماعیل بن محمد المعروف به کمال اصفهانی، و وفات سلطان مصر الکامل محمد.

 ۶۳۶ : آبادانی هرات با فرمان اوگتای قاآن، و وفات امام جمال الدین حصیری  ۲ از کبار حنفیه.

 ۶۳۷ : استخلاص ملک ناصر داود ملک شام حصار قدس را از فرنگ، و وفات ابن الدبیثی از حفاظ، و ابن مستوفی الاربلی، و ضیاء الدین بن اثیر.

 ۶۳۸ : تسلیم کردن ملک صالح حصار شقیق  ۳ را به فرنگ، و محبوسی عز الدین عبد السلام  ۴ و ابن حاجب برای اعتراض،  ۵ و ابتدای دولت آل چنگیز در ماوراء النهر، و وفات شیخ محیی الدین بن عربی، و جغتای خان بن چنگیز خان.

 ۶۳۹ : بنای قلعهٔ روضه در برابر مصر قدیم به حکم ملک صالح ایوبی برای اسکان غلامان اتراک و باعث شدن استیلای ترک بر مصر، و استیلای مغولان بر لاهور  ۶ و مقتولی بهرام شاه، و وفات ابن یونس از فقهای موصل، و اوگتای قاآن.

 ۶۴۰ : خلافت مستعصم بعد از فوت مستنصر، و مردن قاضی افضل الدین محمد بن ناماوار خونجی  ۷ صاحب الکشف.

 ۶۴۱ : استیلای کفار تاتار بر غالب بلاد روم بعد از انهزام کیخسرو در جنگ ارزنجان، و وفات شیخ رضی الدین علی بابا از کبار مشایخ قزوین.

 ۶۴۲ : انهزام ملک صالح ملک دمشق در جنگ ملک صالح ایوبی در عسقلان  ۱ و اسیر شدن ملک فرنگ حاکم قدس در آن جنگ، و استرداد صالح قدس را بعد از آن، و پادشاهی گیوگ خان و شوکت قسیسان به سبب آن، و وفات شمس الائمه [محمد بن]محمد بن عبد الستار کردری از کبار حنفیه.

 ۶۴۳ : محاصرهٔ خوارزمیان حصار دمشق را پنج ماه، و پاره شدن پیراهن کعبه از بادهای تند، و وفات ابن صلاح شهرزوری، و علم الدین سخاوی، و ضیاء الدین مقدسی، و ابن النجار بغدادی، و ابن یعیش (بعیش) عوفی.

 ۶۴۴ : انهزام عسکر خوارزمیان از عسکر دمشق و ترکمان در جنگ بحیرهٔ حمص و مقتولی برکه خان سر عسکر خوارزم، و انقراض دولت ایوبیه در دمشق، و ظهور دولت ملوک کرت در خراسان، و وفات غیاث الدین کیخسرو سلجوقی.

 ۶۴۵ : استرداد مسلمانان، عسقلان و طبریه را از فرنگ، و وفات ابو علی عمر شلوبینی از نحات، و محمد بن محمد حسام الدین اخسیکتی صاحب المنتخب، و امام علاء الدین زاهد.

 ۶۴۶ : مقتولی علی معتضد موحدی در محاصرهٔ تلمسان، و وفات ابن بیطار مالقی، و ابن حاجب مالکی، و علی بن جابر نحوی، و جمال الدین قفطی وزیر، و محمد بن هشام الحصری (خضراوی) ازنحات، [و وفات شمس تبریزی].  ۲ 

 ۶۴۷ : انهزام فرنگ از اهل مصر در جنگ منصوره، و مستولی شدن کفار بر حصار دمیاط، و غارت کردن تاتار اطراف عراق را، و ظهور دولت الوغ خانیه در هند، و وفات ملک صالح ایوب.

 ۶۴۸ : اسیر شدن قرال فرانسه با بیست هزار کفار بعد از انهزام فرنگ در جنگ منصوره و استرداد حصار دمیاط از فرنگ، و انهزام عسکر مصر از عسکر شام در جنگ عباسیه، و مقتولی توران شاه آخر ایوبیه در مصر،  ۱ و پادشاهی منگو قاآن.

 ۶۴۹ : ابتدای ظهور اتراک در مصر، و تولیت شجر الدر زوجهٔ ملک صالح و استقلال ملک المعز اول ملوک اتراک بعد از تزویج شجر الدر، و وفات محمد بن عمرون شارح مفصل  ۲.

 ۶۵۰ : وصول مغول به دیار بکر با نهب و غارت، و وفات امام صغانی، و سعد الدین حموی از کبار مشایخ.

 ۶۵۱ : بنای بلدهٔ باغچه سرای به حکم باتوبن جوجی خان،  ۳ و وفات امام کمال الدین ابن ملکانی (الوندکانی)، و ابو العباس احمد المعروف به ابن الحاج اشبیلی صاحب المؤلفات.  ۴ 

 ۶۵۲ : انقراض دولت بنی ایوب در مصر به مخلوعی اشرف موسی، و استقلال اتراک به سلطنت معز آیبک، و وفات عبد الحمید خسروشاه، و صدر الدین محمد بن عباد خلاطی صاحب تلخیص الجامع، و امام بکبرس از امراء.

 ۶۵۳ : استرداد یونانیان روم شهر قسطنطنیه را از فرنگ، و انهزام عسکر مرتضی عمر موحدی در محاصرهٔ فاس از مغلطهٔ اسب سرکش، و پادشاهی برکه خان بعد از موت باتو در دشت، و ابتدای دولت چنگیزیان در خراسان و در دشت قبچاق.

 ۶۵۴ : ظهور آتش سرخ در نواحی مدینهٔ منوره، و غرق بغداد بعد از طغیان دجله، و حریق مسجد رسول صلّی اللّه علیه و اله، و استیلای هولاگو بر حصار الموت و ری، و انقراض دولت ملاحده در قهستان، و وصول مغول به روم، و وفات نجم دایه، و سبط ابن الجوزی.

۶۵۵ : مردن منگو قاآن، و سلطنت منصور ترکی بعد از مقتولی معز، و آمدن ایلچیان هولاگو به بغداد، و فتنهٔ عظیمه در بین شیعه و سنیان در بغداد، و وفات ابن باطیش از شافعیه، و ابو المؤید محمد بن محمود خوارزمی.

 ۶۵۶ : استیلای هولاگو بر عراق در محرم و انقراض آل عباس به مقتولی مستعصم خلیفه و اکثر اهل بغداد، و وفات ابو العباس احمد بن فرح قرطبی، و زکی الدین عبد العظیم منذری از حفاظ، و ابو الحسن شاذلی، و ابن علقمی وزیر.

 ۶۵۷ : نزول هولاگو بر آمد، و رفتن عسکر مغول به تسخیر قلاع شبانکاره به اغوای اتابک ابو بکر بن سعد، و خرابی بلدهٔ ایج بعد از مقتولی مظفر الدین محمد شبانکاره‌ای، [و رفتن عسکر مغول به تسخیر قلاع ماردین و رها و بیرة الفرات]،  ۱ و پادشاهی مظفر قدوز بعد از خلع منصور علی.

 ۶۵۸ : وصول هولاگو به حلب با نهب و غارت و مقتولی اکثر اهل حلب و حماه و حمص، و انهزام کتبوقا سرعسکر هولاگو از ملک المظفر سلطان مصر در جنگ عین جالوت، و پادشاهی بیبرس و قبلای قاآن و بنای خان بالغ به حکم او،  ۲ و وفات ابن امین الدوله.

 ۶۵۹ : رجوع تاتار به غارت حلب و حماه و انهزام ایشان بار دیگر در جنگ حمص، و ثبوت نسب مستنصر احمد عباسی و بیعت اعیان برای خلافت، و ابتدای دولت عباسیه در مصر، و وفات سعید بن مطهر باخرزی.

 ۶۶۰ : گرفتن تاتار حصار موصل را به خدعه و مقتولی اهل بلد، و انهزام مستنصر احمد عباسی از قرابغا در جنگ انبار و غیبت او، و وفات عز الدین بن عبد السلام، و کمال الدین ابو حفص عمر بن عدیم مورخ حلب.

 ۶۶۱ : انهزام هولاگو از برکه خان در جنگ دشت، و انقراض دولت بنی ایوب در حمص، و آل سلغر در فارس و کرمان، و وفات عبد الرزاق رسعنی  ۱ المفسر و امام شهاب الدین فضل الله توربشتی.

 ۶۶۲ : تعیین قضات مذاهب اربعه در مصر به حکم ملک ظاهر بیبرس.

 ۶۶۳ : انهزام کفار اسپانیه در جنگ ابن احمر از ملوک طوایف و اسیر شدن قرال با دو هزار کافر، و استرداد سلطان مصر حصار قیساریه و ارسوف را از فرنگ، و وفات هولاگو و پادشاهی اباقا.

 ۶۶۴ : انهزام اباقا از برکه خان در جنگ دشت، و استرداد ملک طاهر حصار صفد و طرابلس را از فرنگ، و مقتولی سلیمان بن کیخسرو سلجوقی به حکم اباقا  ۲.

 ۶۶۵ : وفات ابو شامه عبد الرحمن مورخ شام، و شیخ اسماعیل کورانی، و برکه خان در دشت، و سلطان مغرب عمر القیسی.

 ۶۶۶ : گرفتن بیبرس سلطان مصر حصار انطاکیه و یافا را با سیف و قلعهٔ شقیق  ۳ را با امان، و وفات کیقباد سلجوقی،  ۴ و امام حمید الدین علی ضریر از کبار حنفیه.

 ۶۶۷ : انقراض دولت موحدین در مغرب، و وفات ابن رفیق در عبد از کبار شافعیه.

 ۶۶۸ : انهزام عسکر غیاث الدین براق خان از عسکر اباقا در جنگ هرات، و اختلاف حال اولاد جغتای، و استیلای یعقوب مرینی بر مراکش، [و حج ملک ظاهر بیبرس، و وفات احمد بن عبد الدایم از مشایخ حدیث].  ۵ 

 ۶۶۹ : استرداد سلطان مصر، حصن اکراد و عکا را از فرنگ، و غرقه شدن دمشق از طغیان انهار، و مقتولی ادریس بن قتاده در جنگ ابونمی شریف، و وفات شیخ عبد الحق ابن سبعین از مشایخ مرسیه، و ابن عصفور از نحات اشبیلیه.

 ۶۷۰ : خراب شدن حران از غارت تاتار، و عقد مجلس ثبوت خلافت حاکم احمد عباسی، و تقلید سلطنت ملک ظاهر در مصر، و وفات عبد الرحیم بن یونس از شافعیه.

 ۶۷۱ : انهزام مغول از سلطان مصر در جنگ محاصرهٔ بیره جک، و استیلای محمود قلهاتی به جزیرهٔ هرمز و ابتدای دولت او، و وفات شیخ صدر الدین محمد بن اسحاق قونوی از کبار مشایخ، و امام علم الدین قاسم لورقی.

 ۶۷۲ : انقراض دولت بنی عبد المؤمن در مغرب،  ۱ و وفات جمال الدین محمد بن مالک از نحات، و خواجه نصیر الدین محمد طوسی از مشاهیر جهان، و سراج الدین محمود ارموی قاضی قونیه از کبار علماء، و جلال الدین محمد بلخی المعروف به ملا خداوندگار در قونیه.

 ۶۷۳ : وفات امام منصور بن سلیم از حفاظ، و امام ابو الحسن علی بن سعید مغربی مورخ مشهور، و خواجه عماد فقیه از کبار شعرای فرس در کرمان.  ۲ 

 ۶۷۴ : وفات تاج الدین علی بن انجب بن ساعی مورخ مشهور در بغداد.

 ۶۷۵ : انهزام معین الدین سردار مغول از ملک ظاهر در جنگ البستان  ۳، و انهزام رومیان در جنگ اباقا، [و وفات شهاب تلعفری از شعراء]  ۴، و سیدی احمد بدوی.

 ۶۷۶ : سلطنت ملک السعید محمد برکه بعد از موت پدرش ظاهر بیبرس، و مقتولی معین الدین پروانه به حکم اباقا، و وفات ملک شمس الدین کرت، و اسماعیل حضرمی از کبار علمای یمن.

 ۶۷۷ : وفات ابو موسی عیسی الجزولی از کبار نحات.

 ۶۷۸ : سلطنت منصور قلاوون بعد از وفات سعید، و خلع سلامش، و وفات شمس الدین محمد بن محمود اصفهانی شارح محصول.

 ۶۷۹ : وفات تقی الدین منصور بن فلاح یمنی صاحب مغنی در نحو.

 ۶۸۰ : انهزام منگو تمر سرعسکر مغول از سلطان مصر در جنگ حمص، و مردن اباقا پادشاه مغول، و استیلای رکن الدین غوری بر قندهار، و وفات احمد بن یوسف کواشی المفسر، و ارطغرل غازی جد آل عثمان در خطهٔ بید با روایت تاج التواریخ.

 ۶۸۱ : دخول علامهٔ شیرازی به مصر با رسالت از طرف احمد بن هولاگو، و وفات شمس الدین احمد بن خلکان المورخ؛ و منگو تمر سر عسکر مغول، و امام ابو المحامد محمود لؤلؤ شارح منظومه  ۱، [و حسین بن ایاز نحوی صاحب قواعد].

 ۶۸۲ : سیل عظیم و غرقهٔ دمشق، و انهزام ارغون بن اباقا از سلطان احمد در جنگ آذربایجان، و مقتولی کیخسرو سلجوقی به حکم او، و پادشاهی مسعود بن کیکاوس به حکم ارغون در سال آینده.

 ۶۸۳ : مقتولی سلطان مغول احمد بن هولاگو، و علاء الدین عطاملک الوزیر، و پادشاهی ارغون، و وفات ابو الفضل عبد الله الموصلی صاحب المختار، و ناصر الدین احمد بن منیر اسکندری، و مقتولی شمس الدین محمد صاحب دیوان وزیر مغول.

 ۶۸۴ : استرداد قلاوون حصن مرقب را، و وفات محمد برهان الدین نسفی، و امام رضی الدین محمد استرابادی شارح کافیه، و شهاب الدین احمد قرافی از کبار علمای مصر.

 ۶۸۵ : وفات علامه ناصر الدین عبد الله بن عمر المعروف بالقاضی البیضاوی.

 ۶۸۶ : وفات محمد بدر الدین بن جمال الدین بن مالک از کبار نحات، و شیخ ابو العباس احمد بن عمر مرسی خلیفهٔ شیخ شاذلی.

 ۶۸۷ : ولادت سلطان اورخان، و انهزام کفار از عثمان غازی در جنگ ایبه کول و شهادت کوند زال و فتح قره حصار، و وفات علی قرشی صاحب موجز شیخ اطباء در مصر.

 ۶۸۸ : انقراض ملوک شبانکاره در فارس، و استرداد قلاوون حصار طرابلس را با سیف و هدم حصار برای قطع طمع کفار، و تشریف سلجوقیان، عثمان غازی را به طبل و علم و منشور ایالت و استیلای او بر کوپری حصار، و وفات شمس الدین محمود اصفهانی  ۱.

 ۶۸۹ : سلطنت ملک اشرف بعد از موت قلاوون، و انقراض دولت الوغ خانیه، و ظهور دولت فیروز شاهی در هند.

 ۶۹۰ : عمارت قلعهٔ حلب به حکم اشرف خلیل، و پادشاهی گیخاتو، و استرداد اشرف، حصن عکا را و هدم حصار مزبور، و فرار کفار از صیدا، و انقطاع کفار لئام از سواحل شام، و وفات حکیم سویدی رئیس اطباء، و سلامش بن طاهر سلطان مصر،  ۲ و ارغون بن اباقا.

 ۶۹۱ : انقراض دولت بنی ایوب در حلب،  ۳ و فتح قلعة الروم در کنار فرات از ارمنیان به دست اشرف خلیل، و وفات جلال الدین عمر خبازی صاحب مغنی، و مصلح الدین شیرازی المعروف به شیخ سعدی.  ۴ 

 ۶۹۲ : ظهور آتشی بار دیگر در حوالی مدینهٔ مشرفه، و انقراض دولت چنگیزیه در توران، و وفات قاضی فاضل محیی الدین ابن عبد الظاهر ادیب مصر.

 ۶۹۳ : سلطنت کتبوغا بعد از موت ملک ناصر محمد و اشرف خلیل، و انقراض دولت اتابکان کوچک از لرستان، و ظهور «چاو» به جای درهم و دینار از ورق مربع برای ضرورت، و اشراف گیخاتو بر ایران، [و وفات محمد خوئی از کبار شافعیه].  ۱ 

 ۶۹۴ : قلت آب نیل و غلای مفرط در مصر، و پادشاهی تیمور قاآن بعد از وفات قبلا، و جلوس بایدوخان بعد از مقتولی گیخاتو، و پادشاهی غازان خان بعد از انهزام و مقتولی بایدو، و وفات محب الدین طبری شیخ حرم مکه، و احمد بن علی ساعاتی صاحب المجمع، و اسلام مغولان.

 ۶۹۵ : غلای مفرط در مصر و شام، و مقتولی فیروز شاه ملک هند در اگره،  ۲ و وفات سراج الدین وراق ادیب مصر، و ابو هلال حسن عسکری از ادباء  ۳.

 ۶۹۶ : انقراض دولت اتابکان یزد از فروع کاکویه، و پادشاهی منصور لاچین بعد از خلع کتبوغا  ۴ در مصر.

 ۶۹۷ : طرح بنای شنب غازان در تبریز، و پادشاهی علاء الدین کیقباد به حکم غازان، و وفات ابن واصل حموی، و ظهیر الدین علی بن محمد کازرونی مورخ بغداد،  ۵ و شیخ اوحدی ناظم جام جم در اصفهان، و غیاث الدین مسعود.

 ۶۹۸ : سلطنت ملک ناصر محمد بعد از مقتولی منصور لاچین، و انهزام کفار در وقعهٔ سور نیلوفر بنت تکفور بعد از انحصار، و وفات ابن نحاس از نحات، و ابن نقیب مقدسی، و المظفر محمود آخر ملوک حماه  ۶، و یاقوت المستعصمی از خطاطین مشهور و کتاب.

 ۶۹۹ : انهزام ملک ناصر پادشاه مصر در جنگ سلطان مغول غازان خان در میان حمص و سلامیه،  ۷ و استیلای غازان بر بلاد شام، و ظهور دولت آل عثمان در روم، [و انقراض دولت سلجوقیه]،  ۸ و فتح بیکه جک و اینه کول [به دست عثمان خان خواندگار].  ۱ 

و وفات ابو العباس احمد بن فرح اشبیلی.

 ۷۰۰ : ابتدای نماز جمعه در مصر با فرمان محمد بن قلاوون، و هجوم غازان خان بر شام، و ظهور دولت آل قرامان بعد از انقراض اتابکان بزرگ در لرستان (؟) و وفات علاء الدین اسود شارح وقایه در ازنیق.