فرموده در قریۀ ارتلی که سابق بر این حکم به ساختن چند دست عمارت در آنجا فرموده بودند تشریف برده. این قریه قریب به ولایت بایزید می‌باشد که از ولایات روم است و در کوه‌های این قریه چندان شکار قوچ و میش به هم می‌رسد که از شمار و حساب بیرون است و در دامنۀ کوه آقری واقع است که از جبال عظیمه است. در آنجا چند روزی مشغول به عیش و نشاط و شکار شده باز از ارس عبور فرموده و به قلعۀ سردارآباد تشریف آوردند و این سردارآباد قلعه ایست که حسین‌خان سردار احداث نموده قریب به هفت فرسخی ایروان و نهری که از رودخانۀ ارس احداث کرده به صحرای سردارآباد جاری ساخته و در ایام منازعۀ دولت علیه ایران و روم ارامنۀ بسیار از رعایای بایزید و دیادین و قارص و آخسقه کوچانیده به میان آن قلعه آورده سکنی داده است.
در آن زمان که نایب‌السلطنۀ مرحوم وارد آن مکان شده قریب به پانصد جفت از کتان و غیره در میان آن قلعه مشغول به زراعت بودند و قلعه‌ای بسیار مستحکم ساخته شده بود، نایب‌السلطنۀ مرحوم استحکام آن قلعه را نپسندیده می‌فرمودند که با وجود قلعۀ ایروان این قلعه به این استحکام ضرور نبود و مقتضی صلاح دولت نیست و بالاخره صدق مضمون ارباب الدول ملهمون ظاهر گردید چنان‌که از سیاق کلام آینده معلوم خواهد شد. از آنجا کوچ فرموده به تماشای اوچ کلیسا که در سه فرسخی قلعه و شهر ایروان است تشریف بردند و این کلیسایی است که معتقد ارامنه و نصاری آن است که حضرت عیسی علی نبینا و علیه السلام به سه روز بعد از رفع نزول به آن زمین فرموده‌اند و بعد از بیت المقدس معبدی عظیم‌تر از این معبد برای ملت نصاری در هیچ مکان نیست و این کلیسا سیصد سال بعد از رفع عیسی ساخته شده است که حال هزار و پانصد سال متجاوز است و چنان حجاری و وصالی نموده‌اند که گویا در این مدت مدید فتوری به این بنیان راه نیافته و علمای بزرگ نصاری از رهبانان و قسسیان در آن کلیسا مقام دارند و چندان از نذر و صدقات و نیاز در این سنوات بدانجا آورده‌اند که از حساب بیرون است، صور پیغمبران و حواریون و صورت حضرت عیسی و مریم به نوعی در آنجا مکرر نقش کرده‌اند که هیچ نقاشی مثل آن را نمی‌تواند تصویر نماید و چندان اسباب و زینت از طلا و مرصع آلات به خصوص خاج‌های مکلل به الماس به نظر آمد که خیرگی در ابصار و
