برگه:Tarikhe 500 Saleh Khouzestan.pdf/۲۲۰

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

شگفت‌تر آنکه با این همه بیدادگری بختیاران در زمان ایلخانی‌گری حسینقلی خان ایلخانی ظل‌السلطان مالیات خوزستان را (جز از مالیات محمره و عشایر سپرده شده به مزعل خان) سر جمع مالیات بختیاری کرده به ایلخان سپرده بود که خود گله را به گرگ سپردن بوده.

حاجی نجم‌الملک در سفرنامه خود از سخت‌گیری ایلخانی به مردم خوزستان شکایت بسیار نوشته می‌گوید: «حسینقلی خان ایلخانی ایلخانی از سالی که در عربستان رخنه نموده سالی پنج ماه از زمستان و بهار ایلات بختیاری را می‌فرستد به صفحات عربستان از حدود دزفول الی رامهرمز و اهواز در تمام چمنزارها پراکنده می‌شوند» می‌گوید: «عمده پولتیک ایلخانی در عربستان این بود که میان شیوخ فتنه و دشمنی بیاندازد و جمعی را به کشتن بدهد و وجهی از این میانه مداخل نماید».

ولی زمان ایلخانی چندان دیر نکشید در همانسال ۱۲۹۹ که حاج نجم‌الملک سفرنامه خود را نوشته ظل‌السلطان ایلخانی را که به اصفهان آمده بود گرفته بکشت. پس از آن هر یک از مشایخ عرب مالیات خود را یکسره به حاکم خوزستان می‌پرداخت. ولی گویا یادگار آن زمانهاست که هنوز هم مالیات بیشتری از دیه‌ها در پیرامون شوشتر سر جمع مالیات بختیاری است در پیرارسال[۱] که نگارنده در خوزستن بودم مردم آن دیه‌ها همیشه شکایت از بیدادگری بختیاریان داشتند و چنین می‌گفتند که مالیاتی که از بابت هر دیهی به دولت می‌پردازند از مردم بیچاره چندین برابر آن را دریافت می‌سازند.[۲]


  1. سال ۱۳۰۳ شمسی.
  2. سفرنامه حاج نجم‌الملک تاریخ بختیاری.