برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۲۸۱

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۲۴۱

دریای سیاه هنوز بدست پادشاهان عثمانی بود و آنها نیرومندتر از ایران بودند و مصلحت نبود با ترکان عثمانی وارد جنگ شود. بالعکس دولت ایران را ضعیف تر میدانستند و بدست آوردن کرانهای دریای خزر که دروازهٔ دیگر گرجستان بود آسان‌تر مینمود و میبایست نخست ناحیهٔ ایروان را متصرف شود و از آنجا بمشرق بتازد و راه بدریای خزر پیدا کند.

برای تصرف ناحیهٔ ایروان لازم بود نخست ناحیهٔ گنجه را تصرف کنند و این ناحیه اندکی پیش ازین دوره در زمان سلطنت ایراکلی مدتی جزو گرجستان شده بود و از قدیم روابط بسیار نزدیک در میان مردم گنجه و گرجیها بوده است.

بدین جهت از جواد خان قاجار حکمران گنجه که درین زمان دست‌نشاندهٔ ایران بود مالیات یک سالهٔ آن ناحیه را خواست. وی نیز بدربار ایران اطلاع داد و از طهران نیز لشکریانی بیاری او رهسپار شدند. اما پیش از آنکه سعیدبیک غلام که پیشاپیش آنها حرکت میکرد برسد و خبر نزدیک شدن سپاهیان ایران را برساند سربازان ژنرال تسیتسیانف در ماه دسامبر ۱۸۰۳ و رمضان ۱۲۱۸ شهر را محاصره کردند.

مولف مآثر سلطانیه مینویسد که جواد خان چندین بار از شهر بیرون آمد و خودرا بلشکریان روس زد و کاری نتوانست از پیش ببرد، سرانجام بواسطهٔ مخالفتی که درمیان وی و مصیت بیک شمس‌الدینلو از فرماندهان لشکریان ایران رخ داد و درنتیجه ارمنیان گنجه خیانت کردند و تسلیم روسها شدند، بامداد غرهٔ شوال آنسال روسها بر قلعه هجوم آوردند و پس از سه ساعت جنگ جوادخان با یکی از پسرانش کشته شدند و شهر بتصرف سربازان روسی درآمد.

پس ازین واقعه تسیتسیانف نزد حکمران قراباغ و حکمران ایروان که از جانب ایران بودند فرستاد و ایشان را باطاعت خواند و ایشان چندان مقاومت و پایداری در برابر لشکریان روسیه نشان ندادند. در زمانی که این واقعه رخ داد فتحعلی شاه در خراسان مشغول جنگ بود و در همان روزی که شهر مشهد را گرفت خبر افتادن گنجه بدست لشکریان روس باو رسید. این واقعه مقدمهٔ یک سلسله جنگهایی درمیان ایران و روسیه شد که نزدیک ده سال امتداد یافت و بعهدنامهٔ گلستان انجامید.

اندکی پس ازین وقایع اختلاف ناپلئون با روسیه درگرفت، هم ناپلئون درصدد برآمد ایران را بخود جلب کند و در برابر روسیه بکار بیندازد و هم فتحعلی شاه امیدوار بود که بزور ناپلئون از عهدهٔ روسها برآید و نواحی را که از دست رفته بود پس بگیرد. روسها بواسطه سرگرمیهایی که در اروپا و در میدانهای جنگ با ناپلئون داشتند نمیتوانستند لشکریان بیشتر بقفقاز بفرستند و کار را در اینجا یکسره کند. دربار ایران هم که اندک