برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۲۸۲

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۲۴۲

اندک ناتوانی خود را احساس کرده بود مصلحت را در آن نمیدید که جنگ سخت بکند و بیشتر امیدوار بود بمیانجی‌گری ناپلئون کار را از پیش ببرد. بهمین‌جهة این سلسله جنگهای ده ساله بیشتر جنبهٔ زدوخوردهای کوچک محلی را داشته است، تا اینکه روسها یکسره از جانب ناپلئون و اروپا آسوده خاطر شدند و همهٔ نیروی خود را در قفقاز گرد آوردند و این سلسله جنگها بآنگونه بپایان رسید که پس ازین شرح آن خواهد آمد.

نخستین کاری که فتحعلی شاه پس از شنیدن خبر تصرف گنجه بدست روسها کرد این بود که نیرویی گرد آورد و فرماندهی کل آنرا بپسرش عباس میرزا نایب السلطنه که از همهٔ برادران خود لایق تر بود سپرد.

روسها که از مردم گنجه بسیار خشمگین بودند درموقع تصرف شهر کشتار بسیار کردند و حتی نام شهر را تغییر دادند و بمناسبت نام یلیزا بتا پتروونا[۱] دختر پتر کبیر که از ۱۷۴۱ تا ۱۷۶۲ (۱۱۵۴-۱۱۷۶ ق) سلطنت کرده بود شهری را که تازه گرفته بودند یلیزابوپول[۲] نام گذاشتند. در آغاز انقلاب شوروی نام این شهر را دوباره گنجه گذاشتند اما بزودی بمناسبت نام کیرف[۳] از پیشوایان انقلاب نام آن را «کیرف‌آباد» گذاشتند و اینک بهمان نام معروفست.

لشکرکشی بایروان

پس از تصرف گنجه ژنرال تسیتسیانف بسوی ایروان روانه شد. حکمران ایروان درین زمینه خدعه کرده و وعدهٔ مساعدت بوی داده بود، بامید اینکه از مرکز خود دور و در اطراف ایروان گرفتار نیروی بیشتری بشود.

دربرابر این حوادث دربار ایران سخت بدست‌وپا افتاده بود. فتحعلی شاه در ۲۸ ذی‌القعده ۱۲۱۸ تهیه لشکرکشی مفصلی دید و درنظر گرفت خود نیز بآذربایجان رهسپار شود و بمیدان جنگ نزدیک باشد که در موقع لزوم مدد برساند. عباس میرزا نایب السلطنه در چهاردهم صفر ۱۲۱۹ ق. با لشکریان خود از تبریز بسوی ایروان رهسپار شد و درکنار رودخانهٔ زنگی لشکرگاه ساخت و سنگربندی کرد.

چون میترسید که اگر گرفتار جنگ با روسها بشود ترکان عثمانی موقع را غنیمت بشمارند و بایران حمله بکنند مهدیقلی خان قاجار دولو را که از سرکردگان مهم لشکر او بود با شش هزار سوار بسوی قارص روانه کرد که مانع از حمله ترکان عثمانی بشود. اما در راه ژنرال تسیتسیانف با بیست هزار پیاده و پنچ شش هزار سوار و سی توپ


  1. Yelizabeta Petrovna
  2. Yelizabetopol
  3. Kirof