و بحساب فرانسه موازی ششصد هزار فرانک میشود شرط و تعهد این است که در وقت تسلیم تفنگ ها وجه قیمت را بسرداران کشتیهای فرانسیس بسپارند و هرگاه سرداران کشتیها در عوض قدری از آن تنخواه اجناس ماکولی مثل آرد یا برنج یا گاو و یا گوسفند بخواهند به ایشان بدهند و هرگاه نخواهند وجه بگیرند.
مطلب پنجم - باعلام شرعی تحریر شد بزبان ایرانی و زبان فرانسیس که سواد آن اعلام در نزد مباشران هر دو طرف سرده و سواد علیحده هم بدفتر سفارت فراشیس که در پای تخت ایران میباشد سپرده شود که آنها حفظ نمایند.
مطلب ششم - پادشاه والاجاه کیوان بارگاه ایران خواهش کرده است که چند نفر اهل حرفه از قرار تفصیل از جانب دولت فرانسه روانهٔ ایران گردند: سازندهٔ مکری و ماهوت، نقاش، باسمه‌چی کتاب، بلورساز و بلورتراش، مینا ساز و سازندهٔ پریوره و مینای الوان، ساعت‌ساز که ساعت اندک بزرگ بتواند بسازد، زرگر و کندن‌کار و جواهرتراش و نقاش زرگر، فنرساز و چخماق ساز و سنایر اسباب آهن، چیت ساز، چینی‌ساز، نجار، سنگ تراش، توپچی و عراده‌ساز، معدن‌جوی و کارکن معدن، عکس‌ساز و باروت‌ساز و مواجب آنها را هریک بفراخور صنعت و حرفهٔ ایشان از سرکارگر دون اقتدار پادشاهی بناگذاری خواهد شد. تحریرا فی شهر ذیقعدةالحرام ۱۲۲۲ مطابق یکهزار و دویست و بیست و دو هجری مهر میرزا شفیع و امضای ژنرال گاردان.»
چنان مینماید که این قرارداد خرید بیست هزار تفنگ و پنجهزار فشنگ و دو هزار و پانصد جای فشنگ و صدهزار سنگ که درضمن میبایست دولت فرانسه پانزده تن کارگر متخصص در رشتهای مختلف فنی بایران روانه کند هرگز عملی نشده است و گویا سبب عملی نشدن این قرارداد نخست رفتن هیئت نظامی فرانسه از ایران و در درجهٔ دوم بیپولی دولت ایران در آنزمان باشد. دلیل مسلم بر اینکه این قرارداد عملی نشده و این بیست هزار تفنگ فرانسوی بایران نیامده اینست که عباس میرزا نایب‌السلطنه ولیعهد ایران وقتی بپرنس مترنیخ[۱] صدراعظم معروف اتریش رجوع کرده و ازو خواسته است نمونه‌هایی از اسلحهٔ معمول اروپا بایران بفرستد، تا دستور دهد از روی آنها در ایران بسازند و در زمانی که میرزا ابوالحسن شیرازی را بسفارت اروپا میفرستاده نامه‌ای درین زمینه بپرنس مترنیخ نوشته و وی در تاریخ ۷ مارس ۱۸۱۹ مطابق با ۱۷ جمادی‌الاولی ۱۲۳۴ پاسخی بعباس میرزا نوشته و برخی نمونهای اسلحهٔ جدید ارتش اتریش را با آن نامه نزد وی فرستاده است و اصل این نامه در دست مرحوم سرهنگ شرف‌الدین قهرمانی بود و نزد او دیده‌ام. البته اگر تفنگهای فرانسوی بایران آمده بود تا چندی سربازان ایرانی
- ↑ Mtternich
