برگه:TarikheMoaserV1.pdf/۱۴۶

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۱۲۰

را از اسلحهٔ اروپایی بی‌نیاز میکرد و چهارده سال پس از آن واقعه ولیعهد ایران محتاج نمیشد از صدراعظم اتریش نمونهٔ اسلحهٔ آنکشور را بخواهد و اینکه عباس میززا این درخواست را از صدراعظم اتریش کرده دلیلست برین که این قرارداد در میان میرزاشفیع صدراعظم و ژنرال گاردان برای خرید بیست هزار تفنگ از فرانه عملی نشده، چنانکه اثری هم از آمدن کارگران فرانسوی بایران در آن زمان دیده نشده است.

تردیدی نیست که امضای عهد نامهٔ تیلسیت برای ایران شوم بود، زیراکه روسها که سالها بود از ناپلئون در هراس بودند و نیروهای خود را بیشتر برای دفاع از خود در مرزهای اروپا آماده میساختند بمحض اینکه خیالشان از آنسوی آسوده شد در مرزهای قفقاز تجهیزاتی کردند و در اندیشهٔ آن شدند که دنبالهٔ فتوحات و لشکرکشی‌های خود را درین سو بگیرند.

جنگهای اول ایران و روسیه در ۱۲۱۹ آغاز شد و بعهد نامهٔ گلستان در ۲۹ شوال ۱۲۲۸ مطابق با ۱۲ اکنبر ۱۸۱۳ انجامید. جنگ دوم در آغاز سال ۱۲۴۲ و ماه اوت ۱۸۲۶ درگرفت و بعهدنامهٔ ترکمان چای در ۵ شعبان ۱۲۳۳ مطابق با ۱۰ فوریه ۱۸۲۷ منتهی شد. ازین قرار جنگ اول بیش از نه‌سال و جنگ دوم نزدیک شش‌ماه کشید. در ۲۵ رمضان ۱۲۲۲ و ۴ دسامبر ۱۸۰۷ که گاردان وارد طهران شد دنبالهٔ جنگهای اول ایران و روسیه ادامه داشت، منتهی این جنگها پی دریی نبود و گاهی در میان برخی از نبردها متارکهایی پیش می‌آمد که بیش و کم دوام داشت. از آنجمله در آغاز مدتی که گاردان در ایران بود متارکه دنباله داشت ولی هنوز گاردان از ایران نرفته بود که دوباره جنگ آغاز کرد و پیداست این در موقعیست که عهد نامه تیلسیت امضا شده و دربار روسیه دیگر نگرانی در اروپا ندارد و می تواند بفراغ بال و آسودگی کامل دنبالهٔ جنگهای قفقاز را بگیرد.

همینکه جنگ دوباره شروع شد از یک سو عسکرخان افشار ارومی سفیر ایران در پاریس از دولت فرانسه خواستار شد با کنت تالستوی[۱] سفیر کبیر روسیه در پاریس بنقع ایران وارد گفتگو شود ولی دولت فرانسه با وعده‌هایی که در مواد سوم و چهارم عهدنامهٔ قینکن شتاین کرده بود درین زمینه کاری نکرد و حتی از گفتگو با دولت روسیه سر باز زد. از سوی دیگر در طهران که شنیدند عهد نامهٔ تیلسیت امضا شده و دولت فرانسه با روسیه روابط دوستانه بهم زده است از ژنرال گاردان خواستار شدند بعنوان سفیر فرانسه در دربار ایران با مارشال گوداویچ[۲] فرمانده ارتش روسیه و فرمانفرمای گرجستان وارد گفتگو شود و او را از جنگ منصرف کند. گاردان هم کوشش درین راه کرد اما بجایی


  1. Tolstoï
  2. Goudowitch