برگه:TarikhMashrouteh2.pdf/۲۱۶

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

تا اینجاست رویه گفتگو. ببینید تا چه اندازه پرده دری میرفته. از اینسخنان حاجی مخبرالسلطنه و از بهانه آوردنهایش پیداست که با همه این فشار مردم، اتابک و همراهان او در اندیشه کناره‌جوئی نمیبودند و چنین میخواستند که بمانند تا مشروطه را از میان بردارند. چون در اینهنگام دو تن از وزیران کم میبودند - زیرا وزیر جنگ (کامران میرزا) را مجلس برکنار گردانیده و وزیر عدلیه (فرمانفرما) بوالیگری آذربایجان رفته بود. این عنوان در روزنامه حبل‌المتین تهران گفتار درازی زیر عنوان «بحران وزراء» نوشته گردید و چون آن ناخشنودی ها از سوی مردم میشد گمان بیشتر بآن میرفت که کابینه کناره جوید. ولی اینها جز پندار نمیبود و اتابک دو تن دیگری برای پر کردن جاهای تهی برگزیده و برای کاستن از تندی جوش و جنب مردم هم چاره میاندیشید، و رویهمرفته بوارونه آنچه مردم میپنداشتند در اندیشه پایداری و پافشاری می بود. از آنسوی چنانکه خواهیم دید مجلس نیز هوای او را میداشت و بیشتر نمایندگان بویژه رئیس مجلس و سید محمدتقی و دیگران با آنکه نیرنگهای او را میدیدند دست از پشتیبانی برنمیداشتند.

خیزش آذربایجانیان بدشمنی اتابک در همین هنگام از آذربایجان نیز دشمنی آشکار با اتابک نموده میشد. زیرا مجاهدان خوی، چون بدان سان که گفتیم بتلگرافخانه ریخته تلگراف اتابک را به اقبال‌السلطنه بدست آوردند، نسخه‌ای از این به تبریز فرستادند که در روزنامه انجمن بچاپ رسد، و این عنوان بدست مردم داد که بیش از پیش با اتابک دشمنی نشاندهند و ازو بد گویند.

همان روز چهارشنبه بیست و نهم مرداد از ارومی نمایندگان انجمن را بتلگرافخاته خواسته بودند که گرفتاریهای خود را باز گویند و چون گفتگو بپایان رسید، انجمن یک تلگراف هناینده‌ای بمجلس فرستاد که در آن چیرگی عثمانی و تاراجگری کردان و آسیب دیدگی مردم را باز نموده سپس یادی از آن تلگراف اتابک کرد و جمله‌های تندی نوشت.

از آنسوی مجاهدان خوی، چنانکه در پرده برداری از نیرنک

۲۱۵