در تابستان حصیرهای بغدادی پیروزهای اکسون۱ سیاه فرش این صفّه‌ها و تابخانه‌ها ساختندی و بهر صفّه بادبیزن کتّان گلاب بر او افشانده بسته بود و فرّاشان موکّل بر آن خدمت، و چنان ساخته و ترتیب کرده بودند که در ایّام باحور۲ آنجا بی‌لحاف نشایستی خفت، و بر یک جانب دیگر آن قصر باغی که رشک سغد سمرقند و غوطۀ دمشق بود و ریاحین و اشجار و ثمار او نمونۀ ارم کرده، و در میان آن باغ بر سرزمین چهار صفّه و تابخانه سه دله۳ بام بر بام ساخته که بی‌نظیر چون خورنق و سدیر بود و بر او صفت صورت کین افراسیاب از اوّل تا آخر بطلی نقش کرده، و حوض آب در میان و جمله طیور از طاوس و تذرو و کبوتر و بلبل و قمری و فاخته و طوطی [و کارد کباب و طبق۴] و تیهو و هرچه اندیشه برسد در آن باغ، و انباری از غلّه علف ایشان را معدّ و مردی برای خدمت ایشان نصب کرده، و در مقابل سرای از آن جانب میدان چهارصد گری زمین باغی دیگر ساخته از انواع درختان میوه در او نشانده و نیشکر و خوید و بنفشه و شنبلید و گل و نسترن در یک جانب او کشته و از جانبی دیگر حمی الوحش گردانیده از گوزن و آهو و خرگوش و گور و زرافه و شترمرغ در او کرده و طعمۀ ایشان مرتّب میدارد و در میان این باغ دریاهکی کرده از هرجانب تیر پرتاب و از میان آن عمارتی ریخته ساخته مقدار ده نیزه بالا و آب گرداگرد او برآمده و انواع ماهی و مرغان آبی را در آنجا وطن و آرام داده و پلی ساخته که هروقت شاه را خلوت آرزو بودی بدان باغ در آنجا شدی و پول بزنجیر برکشیدندی، آن را که فرمان او بودی پول نهادندی و درون راه داده و دیگر باره پول برکشیده، و بر سر آن عمارت صفّه و تابخانه و مبرزی ساخته و زبر آن فرّاشخانه و شراب‌خانه، و بناحیت پریم بقصبه همچنین قصر و دریاهک و باغ و بجلوسک و درویشان همچنین و بمقام دولت‌آباد خدم و حواشی او چندان خانه‌ها و عمارت ساخته که از پول محمّد سپندی تا بپارسی خندق بالای علیاباد خانه و سرای بهمدیگر متّصل بود و دوازده در گرماوه‌ها بود که هرکس بجهت خویش بنیاد نهاده بودند و عمارت کرده و هنوز تمام نبود زحمت مردم را، و پانصد
________________________________________
(۱) - کذا در الف و ب [؟]
(۲) - تصحیح قیاسی، در اصل باجوز، الباحور شدّة الحرّ فی تموز.
(۳) - برای توضیح معنی این کلمه رجوع شود بحواشی آخر کتاب
(۴) - جملۀ بین قلاّب فقط در الف هست
