المرزبان که والی آنجا بود مصاف داد و بشکست و ولایت را مستخلص کرد و بعد از آن با موافقت جایی بن سعید بفرمان قابوس با فیروزان بن الحسن جنگ کردند و بشکستند در سال سبع و ثمانین و ثلثمایه، و بعد از آن محاربه‌ها کرد با نصر بن الحسن [بن] فیروزان چنانکه در احوال ملک قابوس ذکر کرده شد. و در آخر عهد قابوس اصفهبد شهریار با او خلاف نمود تا شمس المعالی رستم بن المرزبان را بولایت او فرستاد، با اصفهبد مصاف داد تا در حرب شهریار را محبوس ساختند و تا آخر عمر در حبس بماند و قابوس در ولایت ایشان استیلا یافت و احوال [آل] باوند فتوری هرچه تمامتر یافت و از آل باوند هیچ طایفه سر بیرون نیارستند کرد از قهر قابوس تا در آن وقت که آل سلجوق خراسان با دست آوردند و از اولاد وشمگیر کسی نماند، اصفهبد حسام الدّوله شهریار بن قارن ملکت و سروری یافت چنانکه ذکر کرده میشود، سرخاب بن شهریار در روزگار منوچهر بن قابوس بود امّا ملکت و سروری از ایشان رفته بود و باندک ضیاع قانع شده بود، قارن بن سرخاب معاهد و معاصر با کالیجار بن [کذا] منوچهر و کیکاوس بن اسکندر بن قابوس و گیلانشاه و انوشروان ابناء منوچهر [کذا] بود و در شهور سنۀ ستّ و ستّین و اربعمایه وفات یافت و در این وقت سلطان طغرل در خراسان استیلا یافته بود و لشکر خراسان جمع کرد، از راه گرگان بطبرستان آمد و خراج ولایت بستد و در هرناحیه نایب خاصّ خود بنشاند امّا در هامون و هرچه پریم و شهریاره کوه و کوهستان قارن بود متعرّض نشد، بعد از آنکه طغرل از طبرستان بری رفت و از آنجا بدار الخلافه دوانید و منتصر را از خلافت خلع کرد [کذا۱] و القائم بامر اللّه را بنشاند و او را سلطان لقب دادند در سنۀ احدی و سبعین و اربعمایه [کذا۱] از این دنیا رحلت کرد، برادرزاده‌اش الب ارسلان غازی بخراسان و عراق و کرمان و فارس و اهواز و سیستان و طبرستان و خوارزم و عمان و خوزستان و آذربایگان و دیار عرب و شام استیلا یافت و نشستگاه در ری کرد و نظام الملک بمنصب وزارت مشغول بود، فی الجمله در این اوقات انواع خللها بطبرستان دست داده بود از تردّد لشکر ترکمان غز در هامون اثر آبادانی بنماند، اصفهبد قارن بکوهستان خود بعضی از اهالی و اعالی را بخود مستظهر
________________________________________
(۱) - برای توضیح در باب این اغلاط تاریخی رجوع شود بحواشی آخر کتاب
