و چون مأمون بگذشتگان پیوست برادر او ابراهیم۱ المعتصم با او بود بخلافت برو بیعت کردند، و عبد الله طاهر را بخراسان احوال مازیار و بد سیرتی و نامسلمانی او باز نمودند، پیش او رسول فرستاد و بجهت محمّد بن موسی و برادر او شفاعت کرد، سخن عبد اللّه۲ نشنید و رسول او را جواب خشن گفت که ازیشان خراج دو ساله طلب خواهم کرد، رسول نومید بازگشت، عبد اللّه۲ حال او باسحق بن ابراهیم بن مصعب که بدرگاه خلیفۀ او بود نبشت و بر معتصم عرض افتاد، مازیار بابک مزدکی و دیگر ذمّیان مجوس را عملها داد و حکم بر مسلمانان تا مسجدها خراب میکردند و آثار اسلام را محو میفرمودند. اهل آمل باتّفاق ابو القاسم هرون بن محمّد را قصّۀ فرمودند نبشت بمعتصم۳
بمضمون:
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم الی الوالی۴ المسدّد و الکالیء المسوّد و الرّاعی۵ المؤیّد المعتصم باللّه و المنتصب فی اللّه، امیر المؤمنین و خلیفة ربّ العالمین و مستقلّ آمال الرّاجین من أغراض بلایا مظلّة۶ و أنفاض رزایا مقلّة، اسراء النّقمة و سلباء النّعمة، شدهتهم البلّیّة و خذلتهم الجماعة فأصبحوا لرحی الأسر طحناء و بأیدی الکفر رهناء، اما بعد، یا امیر المؤمنین فأنّ من راحة الشّاکی الشّکوی و بثّ البلوی و استماع النّجوی و حسبک من خبر عیانه و من مدّع برهانه، نحن المدّرعون بالاسلام، المأمونون۷ بطاعة الامام، أبناء الدّعوة المهدیّة و الدّولة المرضیّه ترفّهنا بها عیشا مغضرا، و تمتّعنا منها دهرا منضرا، حتّی اذا استرجع ما أجدی، و ناکد۸
و أکدی، تنّمر فأردی من تکلّ ألسن الوصف عن طغیانه، و تحسر۹ رکاب النّعت عن عدوانه، فرعانا رعایة الذئب للنّقد، و شرّدنا من بلد الی بلد، لا یحنو علی أهل و لا ولد، یهشّنا بعصا العصبیّة۱۰ و یسوسنا بعین الحمیّة، فانقدنا ذلاّ لطاعة امیر المؤمنین و حفظا علی بیعته و تأکیدا للمعذرة الیه و استدعاء للنّفیر علیه فکنّا کما قال:
اذا ما تعالی قادر لک فاصطبرعلیه عسی تشفیک منه العواقب
________________________________________
(۱) - کذا در جمیع نسخ و این غلط است چه باتّفاق مورخین اسم معتصم محمد و کنیۀ او ابو اسحق است.
(۲) - در جمیع نسخ در هردو موضع: محمّد بن عبد اللّه.
(۳) - این نامه فقط در الف هست، سایر نسخ فقط از دو قطعه شعر ضمیمۀ آن قطعۀ اوّل را دارند.
(۴) - در اصل: اللوالی
(۵) - در اصل: الداعی
(۶) - در اصل: مضلة
(۷) - در اصل: المامون
(۸) - در اصل: و تکاد
(۹) - تصحیح قیاسی: در اصل: محسر
(۱۰) - در اصل: المعصیة
