کنتکورث[۱]
(کوینتوس توس کورثیوس روفوس)، مورّخ رومی که زمان زندگانیش محققا معلوم نیست، ولی ظن قوی این است که در قرن اوّل میلادی میزیسته و کتابهای خود را در زمان کلاودیوس[۲] امپراطور روم (۴۱-۵۴ م.) تألیف کرده. نوشتههای او معروف است بتاریخ اسکندر کبیر که ده کتاب داشته، ولی از آنها دو کتاب اوّلی، آخر کتاب پنجم، ابتدای کتاب ششم گم شده و از کتاب دهم جاهائی افتاده. در قرون بعد اشخاص در صدد برآمدهاند که کتابهای او را تکمیل کنند و، مخصوصاً (فرینشمیوس)[۳] که از لاطیندانهای معروف بود، در این راه زحمات زیاد متحمل شد. کتابهای کنت کورث در قرون سابق خوانندۀ زیاد داشت، ولی حالا نوشتههای این مورّخ چندان طرف توجه نیست، زیرا به زیبائی توصیف و عبارتپردازی بیش از صحیحنویسی علاقهمند بوده و معنی را فدای صورت کرده. منابع تاریخ او را باید این نوشتهها دانست: ۱ - خاطرههای (بطلمیوس لاگا)[۴] و بعض سرداران دیگر اسکندر، که آرّیان هم از این منابع استفاده کرده، ولی استفاده او عاقلانهتر است.
۲ - اختراعات و افسانههای (انس کریت)[۵] و (کالیس تن)[۶] که بعد موضوع رومان تاریخی (کلی تارخ)[۷] گردید و کنت کورث مستقیماً یا بوسیلۀ کتب دیگر از این رومان چیزهائی برداشته. معلوم است که مقصود او از این اقتباسات تفریح خوانندگان بوده، نه تعلیم تاریخ. معایب این نویسنده علاوه بر آنچه گفته شد این است: ۱ - کنت کورث برخلاف آرّیان از فنّ سوقالجیشی بیاطلاع است و از این جهت نوشتههای او در مواردی مفهوم نیست. ۲ - سنوات وقایع را ذکر نکرده و حتی فصول سال را مبهم نوشته، بنابراین رشتۀ وقایع ترتیب صحیحی ندارد و خود وقایع گاهی پیش و پس میشود. ۳ - اطلاعات جغرافیائیاش