برس[۱]
کاهن مردوک، رب النوع بزرگ کلدانیها در بابل، و معاصر اسکندر و سلوکیهای اوّلی بود. این شخص تاریخ کلده را بزبان یونانی در سه کتاب نوشت و آن را به (آنتیوخوس سوتر)[۲] سلوکی (۲۸۱ - ۲۶۲ ق. م) هدیه کرد. اسم کتاب به یونانی (خالدایکا)[۳] بوده که همان کلده است.
در کتاب اوّل اساطیر و افسانه‌های بابلی تا طوفان نوشته شده، کتاب دوّم حاوی اساطیر و تاریخ است تا سلطنت تیگلات پی‌لیستر چهارم آسوری (۷۴۵ - ۷۲۷ ق. م) و کتاب سوّم حاکی از تاریخ دوره‌های دیگر تا فوت اسکندر. چون مدارک این مورّخ خطوط میخی قدیم بوده، نوشته‌های او را کشفیات جدید تأیید می‌کند و از این جهت خیلی مهم است، لکن کتاب او بما نرسیده و اطلاعاتی که راجع به او و نوشته‌های او دارند از طریق کتب مصنفین و مؤلفینی است مانند (یوسف فلاویوس)، (آفریکن) و (اوسویوس).[۴] اقتباساتی که اینها از (برس) کرده‌اند مربوط بعهود بسیار قدیم و بعد به وقایعی است که بتسخیر بابل بدست کوروش بزرگ خاتمه می‌یابد.
پولی‌بیوس[۵]
این مورّخ یونانی بین ۲۱۲ و ۲۰۵ ق. م تولد شده و بین ۱۳۰-۱۲۵ ق. م درگذشته. نوشته‌های او راجع بجغرافیا و تاریخ عالم قدیم است، ولی بیشتر کتابهای او گم شده. مهم‌ترین نوشته‌های او در چهل کتاب راجع بتاریخ عمومی بوده و از این عده فقط پنج کتاب اوّل و قسمتهائی از کتاب دیگر و کتاب ۱۷-۱۹-۴۰ تا زمان ما باقی است. این کتابها را پولی‌بیوس در واقع برای تاریخ روم نوشته، چنانکه می‌توان گفت مضامین آن تاریخ ۵۳ سال از دوره رومی است و مربوط بزمانی بین ۲۲۰-۱۶۸ ق. م. راجع به خود مورّخ باید در نظر داشت که نسبت به رومیها خوش بین است و حتی خواسته بنماید که دست تقدیر دنیا را بطرفی می‌برده، که تماما در تحت اداره یک ملت قوی درآید. بنابراین سه نقص بزرگ در نوشته‌های او هست: ۱ - به وقایعی که نظر او را
