بین مذهب یونانیها و مصریهای قدیم کرد و بر اثر آن پرستشی ایجاد شد که به پرستش (شاراپیس) معروف گشت. بنا بر اطلاعاتی که مانتن از هر دو مذهب داشت، نظر بمقام بلند کاهنی و نزدیک بودن بمنابع قدیم تاریخ مصر، میبایست کتاب او مورد توجه واقع شده باشد، ولی معلوم میشود که در آن زمان قدر این کتاب را ندانستهاند، چنانکه اکنون فقط قسمتهائی از این کتاب باقی است. بعدها وقایعنگاران مسیحی و بنی اسرائیل از نوشتههای او استفاده و مخصوصا یهودیها، برای اینکه قدمت ملت خود را برسانند، بکتاب او استناد و نوشتههای او را خلاصه کردند. این خلاصه حاوی فهرست تمام سلسلههای فراعنه مصر است، از اعصار قبل از تاریخ تا تسخیر ثانوی مصر بدست ایرانیها، یعنی زمان اردشیر سوّم هخامنشی.
مانتن سی سلسله را با تعیین سنوات سلطنت آنها بطور کلی ذکر و تاریخ مصر را بسه قسمت تقسیم کرده. هر قسمت تقریبا متضمن ده سلسله است. این تقسیم اگرچه مصنوعی است با وجود این باعث شد، که بعدها هم تاریخ مصر قدیم را بسه قسمت تقسیم کنند: عهد قدیم، عهد متوسط، عهد جدید. بعض نویسندگان قرون بعد خبرهائی جعل کرده نسبت آن را به مانتن دادند، ولی در ۱۸۴۵ بواسطۀ مداقهای که (بک)[۱] کرد این مطلب معلوم گردید که چه چیزها جعل شده.
راجع به خود کتاب (مانتن) باید گفت که این کتاب را نمیتوان تاریخ بمعنی کنونی نامید، زیرا ارتباط زیاد با داستانهای مصر دارد و در سنوات وقایع هم اغلاط زیاد است. با وجود این اطلاعاتی میدهد که گرانبها است و میرساند که نظر مصریها راجع بتاریخ قدیمشان در زمان بطالسه چه بوده. این را هم باید در نظر داشت که بعض اسناد مصری که بر اثر اکتشافات بدست آمده نوشتههای او را تأیید نمیکند. برای تاریخ ایران قدیم کتاب (مانتن) ازاینجهت مفید است که اطلاعاتی راجع به دورۀ هخامنشی میدهد.
- ↑ Boek, Manetho und Die Hundster Periode.