رفته و لیکن مسعودی در ۳۰۳ هجری بعضی از سوادهای این صورتها را در نزد یک نفر پارسی در استخر دیده و میگوید که اصل یکی از صورتها را در ۱۱۳ هجری در خزانه شاهی یافته بودند[۱] موقعی که شاه بار خاص میداد دیدن شاه ممنوع بود شاه در پشت پرده مینشست و اشخاصی که بار مییافتند بایستی به فاصله ۱۰ ذراع از پرده بایستند شخصی را که مواظب پ-رده بود خرمباش مینامیدند وقتی که شاه میخواسته اشخاصی را بحضور بخواهد خرمباش امر میداده که کسی بالای قصر رفته بلند به طوری که همه بشنوند فریاد کند: زبانتان را حفظ کنید چه شما امروز در حضور شاه هستید مراتب و جاهای اشخاصی که بار مییافتند دقیقاً معین شده بود: پرده در ده ذراعی شاه کشیده میشد و ده ذراع هم فاصله ما بین پرده و اشخاصی که بار مییافتند بود ترتیب جاها از طرف راست از این قرار معین شده بود: در ده ذراعی پرده شاهزادگان و نجبای درجه اول و محارم شاه میایستادند بعد ده ذراع پائینتر از آنها مرزبانان و پادشاهان دستنشانده ایران و سپهبدها قرار میگرفتند پس از اینها ده ذراع پائینتر عمله خلوت و رامشگران و خنیاگران میایستادند و قاعده کلی بر این بود که اشخاص ناقصالخلقه و کسانی که حسب و نسب آنها معلوم نبود و همچنین اشخاصی که مرتکب جنایت یا عمل شنیعی بر ضد طبیعت شده بودند حق حضور دربار عام یا خاص نداشتند کلیة موافق اطلاعاتی که رسیده است ترتیبات درباری ساسانیان با کمال دقت معین شده بود و شاهان مذکور بسیار مقید بودند که از ترتیبات مقرره تخطی نشود فقط در زمان انوشیروان بهطوریکه دیده میشود بعضی تغییرات در ترتیبات درباری حاصل شده مثلاً قبل از او مؤبدان مؤبذ بر بزرگ فرماندار (وزیر اعظم) در حضور شاه مقدم میایستاده ولی در زمان شاه
- ↑ مسعودی میگوید در نزد پارسی مزبور کتابی بوده که تاریخ ایران در آن مندرج و سواد صورتهای ۲۷ شاه ساسانی را دارا و در ۱۱۳ تألیف شده بود صاحب کتاب الفهرست از این کتاب استفاده کرده.