پرش به محتوا

برگه:Tarikh-e Iran-e Bastan.pdf/۲۴۸۷

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

حرکت کرده با آهن و آتش قسمتی را از ارمنستان خراب و غارت کرد. بلاش در مقابل این کارهای کربولو قوائی به کمک تیرداد به ارمنستان فرستاد، ولی خودش شخصاً نتوانست بآن مملکت رود. جهت این بود، که در این وقت در گرگان شورشی رویداد (سالنامه‌ها، کتاب ۱۳، بند ۳۷). این شورش در همان سال رویداد، که یاغیگری بردان بر طرف شد (۵۸ م.) و معلوم است، که تا چه اندازه گرفتاریهای داخلی بلاش برای رومیها مساعد بوده. نتیجۀ شورش گرگان این بود، که بلاش نتوانست تمام حواس خود را بطرف ارمنستان متوجّه دارد و با این حال معلوم بود، که تیرداد نخواهد توانست، در مقابل رومیها بهره‌مند گردد، بخصوص، که فرس‌من موقعی برای کینه‌توزی خود نسبت به ارامنه بدست آورد و مسک [۱]ها یعنی مردمی، که بین ایبری (گرجستان) و کلخید (لازستان قرون بعد) سکنی داشتند، نیز به ارمنستان هجوم آوردند. با وجود این تیرداد چندی با رومیها جنگید و بعد، که در مضیقه واقع شد، ارمنستان را تخلیه کرده و بآذربایجان درآمده از آنجا باز با رومیها درافتاد، ولی بالاخره بهره‌مند نگردید و رومیها ارمنستان را بتصرّف آوردند. بر اثر این وقایع رومیها تیگران نوه آرخه‌لائوس [۲]پادشاه کاپادوکیّه را پادشاه ارمنستان کردند، ولی در این وقت از این مملکت خیلی کاسته بود، زیرا قسمت‌هائی را از آن رومیها بممالک هم‌جوار داده بودند، چنانکه فرس‌من پادشاه ایبری و پوله‌مو [۳]پادشاه پنت و آریس‌توبولوس [۴]امیر ارمنستان کوچک و آنتیوخوس پادشاه کمّاژن هریک قطعاتی را از ارمنستان در تصرّف داشتند. رومیها خواستند بدین منوال، ارمنستان را در ازای اینکه در تحت اداره روم نماند و پارتیها را به رومیها ترجیح داد، مجازات کرده باشند.

تاسی‌توس، پس از اینکه اقدامات رومیها را در ارمنستان شرح می‌دهد (بالاتر ذکر کرده‌ایم) در آخر بند ۳۷ از کتاب ۱۳ سالنامه‌ها: گوید: با این اقدامات نقشه تیرداد عقیم ماند و او سفرائی بنام خود و نام پارتیها فرستاده پیغام


________________________________________

  1. Mosques.
  2. Archelaus.
  3. Polemo.
  4. Aristobulus.