پرش به محتوا

برگه:Tarikh-e Iran-e Bastan.pdf/۲۰۸

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی نشده است.

و علوم و ادبیات آن از میان رفت. بعض محققین باین عقیده‌اند، که زبان آسوری و خط میخی در زمان قدرت آسور هم بطور مصنوعی در دربار حفظ می‌شده و در میان مردم زبان و خط آرامی معمول بوده.

آسیای غربی پس از سقوط نینوا

پس از سقوط نینوا، در نقشۀ آسیای غربی تغییر کلی روی داد:

توضیح آنکه در موقع تقسیم ترکۀ آسور، ولایات واقعه در کنار دجلۀ علیا و کاپادوکیّه نصیب دولت ماد گردید، سائر مستملکات آن، یعنی بین النهرین سفلی، سوریّه، فلسطین، ببابل رسید و در اینجا دولت کلدانی و بابلی تشکیل شد. این دولت پس از سقوط آسور یگانه حافظ تمدن قدیم بابل بود. پس از این دو دولت درجۀ اوّل دولتهای دیگری نیز در مشرق قدیم وجود داشتند، مانند مصر، که تازه زندگانی سیاسی خود را از سر گرفته بود، لیدیّه و مملکت کیلیکیّه در آسیای صغیر. غیر از این دولتها در فلسطین امارتهای کوچکی بودند، مانند امارتهای یهود، ادومیان و غیره، که سابقا در تحت حکومت آسور می‌زیستند و حالا هم بهمان حال، منتها در تحت سلطۀ دولت بابل، می‌بایست بحیات خود ادامه دهند. در فینیقیه شهر صور از حیث ثروت و ترقی درجۀ اوّل را حائز بود، چه این شهر عجالة رقیبی نداشت و کسی هم درصدد تسخیر آن برنیامده بود. درجۀ آبادی، ثروت و درخشندگی آن از بیاناتی، که حزقیال تقریبا مقارن این زمان کرده، به خوبی مشاهده می‌شود (کتاب حزقیال باب ۲۷ و ۲۸). دولت ماد پس از سقوط نینوا بتسخیر ممالکی، که سهم او شده بود پرداخته ولایاتی را، که در کنار دجلۀ علیا واقع بود، تسخیر و با مملکت وان ستیزه کرد. سپس در کاپادوکیّه و آسیای صغیر چندان پیشرفت تا برود هالیس (قزل‌ایرماق) حالیه رسید و، چنانکه بیاید، با دولت قوی لیدی درافتاد. برای فهم این وقایع و وقایع بعد باید کلمه‌ای چند از بابل و لیدیّه بگوئیم.

بابل

بعد از سقوط نینوا نبوپولاس‌سار بین النهرین سفلی را تصرف کرد. بعد می‌خواست بطرف سوریّه حرکت کند، که ناخوش شد و بخت النصر پسر خود را، که معروف به بخت النصر دوّم است، با قشونی به جنگ مصری‌ها