آن اطلاع نداریم بنا بروایت عوفی بیهقی در زمان عبدالرشید رئیس دیوان رسالت شد از چندی در دسته بندیها و اسباب چینی های درباریان بسعایت مخالفان معزول و و محبوس گردید و اموالش را غلامی تومان (یا یونان) نام بحکم شاه غارت کرد. ابن فندق میگوید «او را از جهت مهر زنی قاضی در غزنی حبس فرمود بعد از آن طغرل برار[۱] که غلام گریختهٔ محمودیان بود ملک غزنی بدست گرفت و سلطان عبدالرشید را بکشت و خدم ملوک را با قلعه فرستاد و از آن جمله یکی ابوالفضل بیهقی بود که از زندان قاضی با حبس قلعه فرستاد»[۲] بیهقی پس از خروج از زندان شاید دیگر وارد خدمت نشده و قسمت اخیر عمر را بعطلت و انزوا در منزل خود در غزنین بسر میبرده و بتصنیف کتاب اشتغال داشته تا در صفر سال ۴۷۰ درگذشته است.
از تالیفات بیهقی یکی تاریخ آل سبکتکین بوده که کتاب حاضر قسمتی از آن است. دوره کامل این تاریخ بگفته ابن فندق «سی مجلد منصف زیادت» بوده و تا اول ایام سلطان ابراهیم را نوشته بوده است. دیگر کتابی بنام زینة الکتاب که شاید در آداب کتابت بوده است. بیهقی در تاریخ مسعودی دو جا از کتابی بنام مقامات با مقامات محمودی یاد میکند و احتمال داده میشود که قسمت محمودی تاریخ خود را بدین اسم خوانده باشد یکجا نیز رساله یی از تصنیف خود ذکر میکند که در آن بعضی نامه های سلطنتی را درج کرده بوده است و محتمل است که این همان زینة الکتاب مذکور در ابن فندق باشد صاحب آثار الوزراء نیز کتابی بنام مقامات بونصر مشکان به بیهقی نسبت داده که شاید همان مقامات محمودی بوده است. بهر حال از مؤلفات بیهقی آنچه عیناً موجود است همین تاریخ مسعودی است، از بقیه فقط آثار و منقولاتی در نوشته های دیگران دیده میشود. در یک مجموعه خطی در کتابخانه آقای حاج حسین آقا ملک در تهران چند ورقی هست مشتمل بر شرح بعضی از لغات کتابتی که منسوب به بیهقی است و شاید از زینة الکتاب باشد.
تاریخ مسعودی
موضوع اصلی این کتاب تاریخ سلطنت مسعود بن محمود است ولی در مطاوی آن
