بگریخت.
پسر عبد الرزاق چون این خبر بشنید سخت دلگیر شده دل از آذربایگان و فرمانروایی آنجا کند و ابو جعفر را همراه برداشته در سال ۳۳۸ به ری بازگشت. در سال دیگر نیز به خراسان رفته دوباره پیروی و بستگی سامانیان پذیرفت. اما دیسم به اردبیل آمده به استقلال به حکمرانی آذربایگان پرداخت و وزارت خود را باز به ابو عبد اللّه نعیمی سپرد۱.
مرزبان در دز سمیرم
سمیرم دز استواری بود میانه سپاهان و پارس در آنجا که اکنون نیز به نام سمیرم معروفست۲. فرستادن رکن الدوله مرزبان را بدین دز به خاطر این بود که از ری که دیلمان در آنجا فراوان بودند دورتر باشد. چه مرزبان همه‌جا میان دیلمان ارجمند بود و چنان‌که گفتیم بیشتری از سرکردگان و نزدیکان رکن الدوله هواخواه او بودند و با آنکه رکن الدوله دسته‌ای از ایشان را که نامه به مرزبان نوشته بودند گرفته دربند انداخت (چنان‌که گفتیم) باز مرزبان را هواخواهان بسیار در میان سپاه و سرکردگان او بود.
ابن مسکویه تفصیلی از ابن عمید وزیر معروف رکن الدوله نقل می‌کند که چون وی با دسته‌ای از سپاه، مرزبان را از ری به سپاهان می‌برده در راه دیلمان به مرزبان گراییده نهانی قرار می‌دهند که او را آزاد ساخته به جای وی ابن عمید را دستگیر سازند. ابن عمید این راز دریافته با تدبیری خویشتن را نگاه می‌دارد تا به سپاهان
________________________________________
(۱) . تجارب الامم، حوادث سالهای ۳۳۹ و ۳۴۲.
(۲) . در ایران دز به نام شمیران یا شمیرم یا سمیرم فراوان بوده است چه گذشته از شمیران تارم و شمیران تهران (که این نیز دز بوده) دزی هم به همان نام در اران معروف بوده. همچنین گذشته از سمیرم سپاهان مستوفی دزی را به نام شمیرم در نزدیکی هرات نوشته. باز مستوفی یکی از دیه‌های ساوه را شمیرم می‌نامد که شاید این نیز نخست نام دزی در آن نزدیکی‌ها بوده است. باید گفت همه این کلمه‌ها یکی بوده چه شین و سین از تفاوت لهجه شمال و جنوب است که در زبان‌های کهنه ایران بوده و عوض شدن میم به نون و افتادن الف که در زبان‌های کهنه ایران بوده و عوض شدن میم به نون و افتادن الف هم در فارسی نظیر بسیار دارد. دلیل این مطلب آنکه شمیران اران را در کتاب‌های ارمنی همیشه «شمیرام» می‌نویسند با الف و میم.
شهریاران گمنام جلد ۱
