پس از گریختن محمد دیلمان در آذربایگان علی پسر فضل را به پیشوایی خود و فرمانروایی آذربایگان برگزیدند. لیکن در این میان رکن الدوله محمد پسر عبد الرزاق را از ری روانه آذربایگان ساخت. وهسودان چون این خبر بشنید سخت بترسید و دیسم را که تا این وقت در دزی در تارم نشیمن داشت آزاد کرده خلعت پوشانید و چون او سالیان دراز به فرمانروایی آذربایگان پرداخته و کردان آنجا همگی هواخواهان وی بودند روانه آن ولایت ساخت که کردان را گرد آورده دفع پسر عبد الرزاق بکند. علی پسر فضل را نیز به پیروی و فرمان‌پذیری او واداشت.
دیسم به آذربایگان آمده در اردبیل بنشست و ابو جعفر پسر عبد اللّه را که گفتیم مدتی وزیر سالار مرزبان بود به وزیری خود برگزید. در این میان پسر عبد الرزاق به آذربایگان رسید. دیسم اردبیل را بدو بازگذاشته به ورثان۱ رفت که به گرفتن باج و خراج و گرد آوردن کردان پردازد و چون تهیه سپاه و مال کرده آهنگ جنگ پسر عبد الرزاق نمود گنجینه و بنۀ خود را به ابو جعفر وزیر سپرد که به جای ایمنی در کوهستان موغان ببرد. ولی ابو جعفر چون پیش از این از دیسم دل‌آزرده شده و چنان که بارها دیدیم عادت این وزیران بود که با اندک آزردگی از خیانت و دشمنی با خداوند خود بازنمی‌ایستادند با آن بنه و گنجینه به سوی اردبیل شتافته به پسر عبد الرزاق پیوست. دیسم این خبر را در روز جنگ شنید و تا حدی اندوه و نومیدی بر وی چیره شد که جنگ نتوانست کردن و سپاه او نیز در یک حمله شکست یافته بگریختند.
پسر عبد الرزاق در اردبیل به فرمانروایی پرداخت و ابو جعفر را بسیار نواخته به پاداش آوردن آن بنه و گنجینه به وزارت خود برگزید. دیسم نیز ناحیه‌ای را در تصرف داشت. پسر عبد الرزاق وزیری پیش از ابو جعفر داشت که همراه خود از خراسان آورده بود سپاهی بدو سپرده به گرفتن باج و مالیات برخی نواحی فرستاد. ولی این مرد نیز از پسر عبد الرزاق که ابو جعفر را به جای او به وزارت برگزیده بود سخت آزرده بود و در این هنگام فرصت یافته با سپاهی که همراه داشت پیش دیسم
________________________________________
(۱) . ورثان شهر کوچکی از شهرهای آذربایگان بوده و به رود ارس دو فرسنگ فاصله داشته است ابن مسکویه او را از شهرهای اران می‌شمارد ولی یقین است که اشتباه کرده چه رود ارس همیشه سرحد این دو ولایت بود.
شهریاران گمنام جلد ۱
