وعلت او بوده ، و معلول بی علت نمیشود و علت بی معلول نخواهد بود، و بنا براین از اصل علیت قاعده وجوب ترتب علت ومعلول[۱] را در آوردیم.
اصل دیگر از اصول علمی اینکه هیچ موجودی معدوم نمیشود، واز معدوم چیزی به وجود نمی آید ، و بنا بر این مقدار موجودات کم و بیش نمی شود و این اصل را قاعده بقای ماده[۲] می گویند .
اصل دیگر قاعده بقای کارمایه[۳] است ، که بنا بر آن نه تنها مقدار ماده ثابت است ، بلکه مقدار نیرو وكارمایه هم ثابت است و کم و بیش نمیشود به شرحی که پیش از این گفته ایم .
اصل دیگر که می توان گفت نتیجه اصول مذکور و تعبیر کلی آنها است اینکه ، جریان امور جهان برطبق قوانین مضبوط وحتمي است که تخلف در آنها راه ندارد، و بنابراین آن قوانین از واجباتند وضروری[۴] هستند نه از ممکنات[۵] ، و نتیجه کلی این قواعد راصول اینکه این جهان کارخانه ایست ماشینی و تصورجهان ماشین[۶] را می توان تشبیه کرد مثلا به يك كارخانه پارچه بافی که مقدار معینی پنبه و پشم برای آن تهیه شده و آن پشم و پنبه خوراك ماشينهایی میشود ، و بر طبق قواعد معين وبرحسب اصل علیت تحولاتی در آنها صورت می گیرد ، و به شکل مصنوعاتی در می آید ، سپس آن پارچه ها ومصنوعاتشان به استعمال فرسودگی می یابند ، رشته ها پنبه میشود و درباره خوراك ماشينها می گردد ، واین کیفیت همواره دور می زند وجریان می یابد ، نه چیزی بر آن می افزاید نه کاسته می شود ، و
