بخش چهارم
اگوست کنت
بہرۂ اول ـ شرح زندگانی او
حکیم فرانسوی این دوره که تعلیماتش در افکار مردم قرن اخیر تأثیر کلی داشته است «اگوست کنت »[۱] نام دارد ، در سال ۱۷۹۸ متولد شده و تا سال ۱۸۵۷ زیسته است استعداد علمي فوق العاده داشت چنانکه در هیجده سالگی در ریاضیات استاد بود ، و به تدریس پرداخت يك چند هم برای مدر معاش دبیری « سن سیمن»[۲] و همکاری با او را پذیرفت ، و سن سیمن نیز مردی دانشمند بود که اصلاح هیئت جامعه را در نظر داشت ، و مصاحبت او در فکر اگوست کنت تأثیر بخشید چنانکه در فلسفه اش آثار افکار سن سیمن آشکار است .
اگوست کنت در بیست وهشت سالگی مجلس درسی درخانه خود فراهم کرد که عقاید علمی و فلسفی خویش را بیان نماید ، تحقیقاتش چنان قابل توجه بود که بعضی از دانشمندان درجه اول زمان در مدرستی حاضر می شدند ، ازفضا بعد از مجلس سوم به واسطه فرط کار رشداید زندگانی اختلال دماغ پیدا کرد و چندین ماه بستری بود، چون بکلی شفا یافت دوسال بعد همـان مجلس درس را دوباره دایر نمود ، و پس از چندی آن درس ها را به نگارش در آورده به چاپ رسانید ، و آن کتابی کلان است و دوره «فلسفه تحققی»[۳] نام دارد ومهمترین اثر او است .