احوالات متفرقه
در خصوُص فراوانی طلا که از مملکت کَلِی‌فارنیا بیرون آورده‌اند در یکی از روُزنامهای انکلیس نوشته‌اند که بعضی از دانایان مملکت انکلیس کمان میکُنند که اکر طلا فراوان بشود و در قیمتش تنزُّل بهم برسد باعث اغتشاش در داد و ستد دیوانی و تجارتی میشود روزنامه‌نویس مزبوُر این خیال را ندارد و میکوُید که طلا اکر چنان فراوان بشود که بقیمت نقره برسد چندان فرق در مُعاملات و داد و ستد نخواهد کرد در مملکت هالَند حکم کرده‌اند که طلا دیکر رواج نباشد مکر بقیمت خودش و داد و ستد خلق از پول نُقره حساب شود این حُکم در ولایت انکلیس فی‌الجمله در قیمت طلا تفاوت بهمرسانده است و اکر این حُکم در ولایت فرانسه و سایر ممالک فرنکستان نزدیک بولایت انکلیس جاری شود دور نیست که دولت انکلیس نیز پول رواج خود را مانند آن ممالک اطراف نماید تا بحال ضرری ازین فراوانی طلا ندیده‌اند بلکه در بعضی ولایات منفعت زیاد کرده‌اند بخصوص در شهر نیوُیارک ینکی دنیای شمالی چونکه اکثر طلا از کَلِی‌فارْنیا بآنجا می‌آید و طلا در آنجا کمال وفوُر دارد و تجارتشان بسیار رواج شُده است
در میان اقلیم افریقیا فرنکیها کم رفته‌اند و بسیار جاهاست که هیچ ندیده‌اند چند سال پیش ازین جمعیّتی از وسط آن اقلیم ببالای رودخانه نیَگَرَ رفته از دویست و پنجاه یا دویست و شصت نفر که بآنجا رفته بودند سه نفر مراجعت نمودند مابقی یا از بدی آب و هوای آنجا مُرده بودند یا در جنک با اهل آنولایت کُشته شده بوُدند چند وقت پیش ازین هم چند نفر از سمت شمال اقلیم افریقیا از شهر طَرپولی فرستادند آنها از وَسَطِ اَفریقیا کاغذی نوشته بوُدند شهرها دیده بوُدند که در کُتب جغرافیا هیچ اسم آنها نبوُد و ولایتها دیده بوُدند که تا آنوقت هیچکس از اهل فرنکستان در آنجاها کردش نکرده بودند دستهٔ دیکر هم بنا دارند که از ولایت رس اُمید روانه نمایند و میکُفتند در میان این ولایت دریای آب شیرین است امّا معلوُم نبود تا درین روزها چند نفر بآنجا رفته و دریای مزبور را دیده بوده‌اند و در اکثر جاهای این اقلیم که رفته‌اند و سیاحت کرده‌اند بجهة کم‌آبی و بدی آب و هوای آنجاها زحمت زیاد کشیده‌اند
در باب دُزدان روُدخانهٔ از مملکت چین که در هفته کذشته از روزنامه هند مجملی ترجُمه شده و نوشته شده بوُد دزدان در آنجا شدت کرده و با سلاح جنک تمام و زورقهای تُندرو کشتیهای بخار را که تریاک از هندوُستان بچین میبردند غارت میکردند امّا چون از جنک انکلیسها بکرات ضرب خورده‌اند بهر کشتی که میدانستند که جماعت انکلیس در او میباشند نزدیک نمیرفتند از آنجمله دو کشتی از اهل انکلیس تریاک و پول بار داشتند و اهل این دو کشتی نیز با سلاح و اسباب جنک و آتشخانه مُهیّا و آماده بودند دزدان فهمیدند که بر سر آن کشتیها رفتن صرفهٔ ندارد بآنها نزدیک نشُدند
چند نفر از اُمنای دولت فرانسه در مشورت نشسته و کفتکو میکردند که آیا موقوف کردن پول طلا صلاح دولت باشد یا نه طلا در آنجا فراوان بود و در ضرّابخانه آنقدر طلا بود که از عُهدهٔ زدن و رواج کردن آن بر نمی‌آمدند و درین روزها باینطور نوشته‌اند که طلائی که در ضرابخانهٔ فرانسه سکّه میزدند روُزی صدهزار تومان بحساب پول ایران است و نقره
