پیش ازین شش هفت خانهٔ کلی در آنجا بود حال کوچها و خانهای بزرک و انبارهای تجارت همه در آنجاست و بسیار چشم‌انداز غریب دارد و از ترکیبش معلوم میشود که به عجله ساخته شده است بعضی خانها را از آجر ساخته‌اند با زینت تمام و بعضی را از چوب ساخته‌اند و چنان جَلْد ساخته‌اند که ملاحظهٔ استحکامی در او نشده و اکر یک مرد پُرزور لکد بزند می‌اُفتد در کنار دریا سَکُو بسته‌اند که کشتیهای بار تجارتی که بآنجا می‌آیند بتوانند بکنار بیایند و بار خود را در روُی سکو بکذارند خیلی از کشتیها بکنار دریا آورده و در آنجا قایم و استوار کرده‌اند که در عوض انبار مال تجارتی و نشیمن تُجّار و غیره بکار بیاید و هر روُز خانهای دیکر تازه میسازند و کسانیکه این خانها را میسازند از کرایهٔ آنها بسیار منفعت میبرند در بعضی کوچها موسم باران چنان کِلْ میشود که از برای اسب و دام اکر برود تشویش غرق شدن هست و کوچهائی که بهتر ازین کوچها ساخته‌اند با تختهٔ چوب فَرش کرده‌اند و در زیر آن تخته‌ها ممرّ رفتن آب کوچها را کذاشته‌اند که از شهر بیرون برود دو قسم خانه در آنجا بسیار ساخته‌اند یکی مهمانخانه که اغلب بجهة غذا خوردن بآنجاها جمع میشوند و در خانهای خود چیزی نمیپزند و یکی هم قمارخانه و آنها که قمارخانها را ساخته و صاحبان قمارخانها هستند بسیار منفعت میکنند علی‌الخصوص از معدنچیها که خاک طلا از معدن آنجا در آورده و با کیسه‌های خاک طلا بآن شهر مراجعت کرده‌اند قماربازی زیاد درین قمارخانها میکنند و بسیار اتفاق می‌افتد که معدنچیها که چند ماه در معادن و کوهستان آنجا زحمت و صُعُوبَت و سختیهای زیاد کشیده و چند کیسه خاک طلا بدست آورده و بمشقّتهای بسیار جمع کرده‌اند در چند ساعت همه را بقمار میزنند و بعد از آن دوباره بطرف معادن مزبور مراجعت مینمایند درین شهر از کسان مُختلف از هر مملکت و هر طرف روی زمین هستند و از اهل چین هم درین شهر بسیارند و بجهة طلای زیاد که درانجا پیدا شده و شهرت یافته است از همه اطراف عالم خلق بآنجا جمع شده‌اند قمارخانها را بسیار با زینت و آراستکی ساخته‌اند و میان اطاقها را آینه‌بندی و نقّاشی کرده‌اند و این عمل قماربازی در آنجا از دیوان منع نیست دیکر چونکه اکثر خانهای این شهر از چوب ساخته شده است آتش بمیان این خانها بسیار می‌افتد درین روزها یک خانه که صد هزار دالار که معادل بیست و چهار هزار تومان پول ایرانست قیمت او بوُده و سه بار پیش ازینهم قدری آتش کرفته و سوخته بوده است باز مجدّداً آتش کرفته است صاحب این خانه و صاحبان چند خانهای دیکر وقتی که تازه بآنجا آمده بودند یک پول سیاه نداشتند و بسیار بی‌چیز بودند درین اندک مُدّت اینطور صاحب مایه و مِکْنَتْ شده‌اند در قمارخانها بسیار جنک و نزاع در میان مردُم اتّفاق می‌افتد و بیشترشان حربه‌هائی که دارند طپانچه شش‌لوله و کارد است و بسیار اتفاق می‌افتد که کسی در قمارخانه کُشته میشود آنها که مشغُول قماربازی هستند بر میخیزند و آن کُشته را بیرون برده نعشش را بزودی دفن مینمایند و برکشته باز مشغول قماربازی میشوند و چندان کُشته در میانشان وقعی ندارد
از کشتیهای تُجّار فرانسه یک کشتی بزرک از لنکرکاه شهر هوْرَهْ کنار مملکت فرانسه بطرف کلی‌فارنیا روانه بوده است که از راه شهر رِیُوْ جانِیْرُوْ برود ناکاه در لنکرکاه جبّه‌خانهٔ کشتی مزبور اتش کرفته و کشتی را ترکانده غرق کرده بوُد از جمعیّتی که در آن کشتی نشسته بودند اغلب آنها خودشانرا بخُشکی بسلامت در آورده بودند و بعضی هم تلف شدند و بعضی هم مجروح و زخمدار کردیده بودند که معلوم نبود بمانند یا بمیرند
