برگه:KoliyatSaadiForoughi.pdf/۵۴۱

در عالم تربیت

— ۲۰۱ —

---

	و گر تنگدستی تنگ مایهٔ			سعادت بلندش کند پایهٔ
	بخایندش از کینه دندان بزهر			که دون پرورست این فرومایه دهر
	چو بینند کاری بدستت درست			حریصت شمارند و دنیا پرست
	و گر دست همت نداری بکار[۱]			گدا پیشه خوانندت و پخته خوار
	اگر ناطقی طبل پر یاوهٔ			و گر خامشی نقش گرماوهٔ
	تحمل کنان را نخوانند مرد			که بیچاره از بیم سر برنکرد
	و گر در سرش هول و مردانگیست			گریزند ازو، کاین چه دیوانگیست؟
	تعنت کنندش گر اندک خوریست			که مالش مگر روزی دیگریست
	و گر نغز و پاکیزه باشد خورش			شکم بنده خوانند و تن پرورش
	و گر بی تکلف زید مالدار			که زینت بر اهل تمیزست عار
	زبان در نهندش بایذا چو تیغ			که بدبخت زر دارد از خود دریغ
	و گر کاخ و ایوان منقش کند			تن خویشرا کسوتی خوش کند
	بجان آید از دست طعنه[۲] زنان			که خود را بیاراست همچون زنان
	اگر پارسایی سیاحت نکرد			سفر کردگانش نخوانند مرد
	که نارفته بیرون ز آغوش زن			کدامش هنر باشد و رای و فن؟
	جهاندیده را هم بدرند پوست			که سرگشتهٔ بخت برگشته اوست
	گرش حظ از اقبال بودی و بهر			زمانه نراندی ز شهرش بشهر
	عزب را نکوهش کند خرده بین			که میلرزد[۳] از خفت و خیزش زمین
	و گر زن کند گوید از دست دل			بگردن در افتاد چون خر بگل
	نه از جور مردم رهد زشتروی			نه شاهد ز نامردم زشتگوی

---

1. بداری ز کار.
2. از طعنه بروی.
3. میرنجد.