باری پومپیوس چون اختیار کار گندم را به دست گرفت کسان و بستگان خود را به هر سو فرستاد و خود او از دریا به سیسیلی و ساردینیا[۱] و افریکا رفته در همه جا انبارهای پر از گندم پیدا کرد و چون می‌خواست به سوی روم حرکت نماید ناگهان طوفان بزرگی در دریا پدید آمد چنانکه ناخدایان همگی به ترس افتادند. ولی خود پومپیوس جلو افتاده به ناخدایان دستور داد که لنگر بردارند و این زمان بود که به آواز بلند داد می‌زد ما از سفر ناگزیریم ولی از زنده ماندن ناگزیر نیستیم و باید برویم.
با این دلیری و بی‌باکی او بخت نیز یاری کرد و به آسودگی به روم رسید و بازارها را پر از گندم و دریا را پر از کشتی ساخت و از اینجا نه تنها در روم در همه شهرهای دیگر خوردنی روی به فراوانی نهاد.
در این هنگام قیصر در سایه جنگهای خود در گول[۲] بسیار بزرگ شده بود و او اگرچه در آشکار از روم دور و گرفتار کارهای مردم بیلگ[۳] سوییوی[۴] و بریتون[۵] می‌نمود در نهان به دستیاری تدبیرهای روپوشیده در میان مردم روم برای خود کار می‌کرد و در سراسر کارها و پیش‌آمدهای مهم سیاسی در زیر پرده با پومپیوس نبرد و کشاکش می‌نمود.
سپاهی را که گرد سر داشت تو گویی تن و اندام او بودند و جنگی که با وحشیان می‌کرد تو گویی نه به قصد دست یافتن بر آنان بلکه به قصد ورزش تن و اندام خود می‌کرد تا بدین‌سان او را برای کارهای مهم دیگری آماده گرداند. در همان حال زر و سیم و دیگر گنجینه‌های گرانبها که از دشمن می‌گرفت به روم فرستاده به دستیاری آنها مردمان را می‌فریفت. به همگی از ایدیلان[۶] و پرائیتوران[۷] و کونسولان و دیگران ارمغانها می‌فرستاد. هم برای زنان ایشان هدیه‌ها روانه ساخت و به خرجهای ایشان کمک می‌نمود. بدین‌سان همه را با پول می‌خرید.
تا آن اندازه که چون از کوهستان الپ بدین‌سوی گذشته در شهر لوکا[۸] زمستان‌گاه گرفت در
- ↑ Sardinia
- ↑ گول Gaule نام قدیمی سرزمینهایی است که اکنون کشورهای فرانسه و بلژیک و سوئیس و قسمتی از آلمان بر جای آن است.
- ↑ Belgae مردمی که امروز خود را بلژیک می‌نامند.
- ↑ Suevi
- ↑ Brtton
- ↑ Aedil چنانکه گفته‌ایم دسته‌ای از قاضیان که بیشتر برای تفتیش کارهای توده برگزیده می‌شدند.
- ↑ Praetor دسته دیگری از قاضیان که برگزیده می‌شدند.
- ↑ Luca
