سرآغاز
ترجمه فارسی کتاب ایران در زمان ساسانیان تألیف ایران‌شناس دانمارکی کریستن‌سن، که به سال ۱۳۱۷ بقلم دانشمند فقید رشید یاسمی انتشار یافت، از مدتی پیش نایاب شده بود و دسترسی بدان دشوار می‌نمود.
از آنجا که مؤلف، پس از انتشار چاپ اول ترجمه فارسی، کتاب خویش را با تجدید نظر کلی و اضافاتی چند در سال ۱۹۴۴ میلادی تجدید چاپ کرده بود، لازم بود در چاپ دوم ترجمه فارسی نیز تغییرات و اصلاحات مؤلف رعایت شود. این بود که چند تن از دوستان انجام این خدمت را از نویسنده این سطور خواستار شدند و اینک چاپ جدید ترجمه فارسی پس از مقابله با چاپ دوم نسخه اصلی بهمت کتابفروشی دنیای کتاب در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
اما تغییرات و اضافات این چاپ نسبت بچاپ اول، یکی مطالبی است، که مترجم به ملاحظاتی از ترجمه آن در آن زمان چشم پوشیده بود. از قبیل مطالبی در فصل مربوط به نهضت مزدکیه و غیره؛ دیگر مطالبی، که مؤلف با توجه باکتشافات جدید مربوط بدوره ساسانی، مانند کتیبه‌های شاپور اول در کعبه زردشت و شهر شاپور، و نیز کتب جدیدی، که درباره تاریخ و تمدن ایران ساسانی انتشار یافته است، از نو برشته تحریر آورده و بچاپ دوم کتاب خود افزوده است؛ مثلا عقاید و افکار دینی، که با توجه بکتاب ادیان ایران قدیم نیبرگ دانشمند سوئدی در آن تغییر کلی صورت گرفته و نیز ضمیمه اول و دوم کتاب، که در طی آن تحقیقات بدیع و دلکشی در باب دین و تشکیلات سیاسی ایران عهد ساسانی بنظر می‌رسد. کلیه این مطالب از روی چاپ دوم نسخه اصلی ترجمه و در محل مربوط بدان قرار داده شد. همچنین مترجم به دلایلی، که خود در مقدمه کتاب بذکر آن پرداخته است، در ترجمه حواشی قائل باختصار گردیده و حواشی را از پای صفحات بآخر کتاب برده بود. این حواشی بصورتی که در اصل بود، ترجمه شد و دوباره در پای صفحات قرار گرفت، تا استفاده از آن برای محققین آسان‌تر باشد. در چاپ پاره‌ای از اعلام و اسماء شایسته آن بود، که حروف معرب بکار رود، ولی این کار متأسفانه از لحاظ فنی چندان آسان نبود. ناگزیر بچاپ این قبیل اعلام و اسامی بحروف لاتین مبادرت شد.
امید است این کتاب، بصورتی که اکنون از نظر خوانندگان می‌گذرد، جوانان وطن ما را سودمند افتد.
در اینجا از یادآوری این نکته ناگزیر است، که افتخار انجام این خدمت بتاریخ ایران برای همیشه از آن رشید یاسمی است و نویسنده این سطور جز تکمیل خدمت آن شادروان منظوری و بغیر از عنایت دوستان مشوقی نداشت و وظیفه خود می‌داند در این مقام از دوستان خود بخصوص آقایان حسین ضرابی، محمد جواد مشکور، محمد دبیرسیاقی و ابراهیم رمضانی تشکر نماید.
| تهران-اسفند ماه ۱۳۳۲ |
| منوچهر امیر مکری |
