برگه:IranDarZamanSasanian.pdf/۶۸۲

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.

داده و سه تن از عمال بزرگ دولت شخصا معین کرده که در کارهای وزرگ‌فرمذار سهیم باشند.

آقای اشتاین در مقاله اخیر خود (موزئون،۱۹۴۰، ص ۱۳۲-۱۳۱)، در توضیح این عبارت فارسنامه، بحق چنین گوید: که این عبارت فارسنامه به هیچ‌وجه مبین آن نیست، که خسرو انوشروان از اختیارات وزرگ‌فرمذار به نفع سه وزیر[۱] دیگر کاسته باشد، بلکه از عبارت فوق چنین مستفاد می‌شود، که او حق انتصاب این صاحبان منصب را، که تحت نظر وزرگ‌فرمذار بودند، به خود اختصاص داده بود، و این وزیران اختیار داشتند، گزارش کارهای خود را مستقیما بعرض شاهنشاه برسانند، ولی در مشاغلی، که آنان به عهده داشتند، تغییری رخ نداده بود.

به علاوه به عقیده اشتاین، «نایب» دارای سمتی بوده است، نظیر معاون وزیر،[۲] و نیز او «دبیر بزرگ» را با ایران دبیربذ (که شغل و اختیارات او ظاهرا نظیر مباشر،[۳] کاخ مقدس و در عین حال،[۴] امپراتوری سفلی بوده است) یکی نمی‌داند بلکه دبیر بزرگ را دارای وظایف و اختیاراتی شبیه[۵] می‌داند و اضافه می‌کند، که در ایران این امور در اختیار استبذ، یعنی رئیس تشریفات، نبوده است، بلکه وزرگ‌فرمذار بر آن نظارت داشته است.

به هرحال آقای اشتاین هم اصل مطلب را تأیید می‌کنند، که از عبارت فارسنامه چنین برمی‌آید، که سیاست تضعیف مقام ورزگ فرمذار، «پس از محدود شدن اختیارات او در عهد کواذ اول، در زمان پسرش خسرو انوشیروان


  1. بگمان من وزرایی، که در فهرست مسعودی ذکر شده، همین سه تن هستند.
  2. Sous-Secretaire d, Etat
  3. questevr
  4. Primicerius notariorum
  5. Epistolarum Magister memoriae