روایت شهرستانی[۱]، زروانیه ادعا می‌کنند، که نور اصلی، اشخاصی نورانی و ربانی ابداع کرد و بزرگترین آنها زروان نام داشت. شرحی را که در بعض روایات سریانی مثل اقوال تئودور بار کنائی و آذرهرمزد و مؤلف گمنام[۲] سابق الذکر می‌بینیم، می‌توان با این قول شهرستانی تطبیق کرد ازاین‌قرار، که زردشتیان در ازاء چهار عنصر، باصول اربعه ذیل معتقد بوده‌اند[۳]. اشوکار[۴]، فرشوکار[۵]، زروکار[۶]، زروان[۷]. آخرین این چهار اصل پدر اورمزد (و اهرمن) بوده است. مورخ گمنام مذکور گوید آنکه اورمزد را بوجود آورذ، فرشوکار بود. نیبرگ باتکاء تحقیقات مهمه شدر[۸] ثابت می‌کند، که زروان را خدای چهار صورت می‌دانسته‌اند. بیان مطلب آن است، که پیروان این آیین اعتقاد داشته‌اند، که زروان در سه مظهر از اسم و صفت خود تجلی می‌کند و ذات او نیز رابع آن سه مظهر می‌شود، پس یک ذات در چهار صورت متجلی است و این تجلی چهارگانه هم متعدد و مکرر است[۹]. زروان در این تربیعات بدو اعتبار متجلی است: گاهی از حیث ارتباط با فلک و گاهی از جهت ارتباط با قضا و قدر در بعضی روایات این دو اعتبار را با هم ترکیب کرده‌اند. به عقیده نیبرگ یک شکل دیگر هم هست، که مؤلفین سریانی سابق الذکر نقل کرده‌اند و باید بر این تربیعات افزود و آن شکل را باید تربیع ارضی زروانیه نام نهاد یا تربیع درجات حیاط گفت ازاین‌قرار:
