تا اندازه قابل اعتناء بوده، پادشاه کوچکی داشته است. مهم‌ترین این امارات کوچک شهر استخر بود، که پایتخت پادشاهان باستانی پارس محسوب می‌گردید. در این تاریخ شهر استخر بدست گوچیهر از سلسله بازرنگیان افتاد.[۱] این شخص گویا از سلاله همان گوچیهر باشد، که در قرن اول میلادی برادر خود ارتخشتر نام را بقتل آورد.[۲] همچنین در گوپانان (ناحیه دارابگرد) و در کونوس (؟) و لورویر (؟) سلسله‌ها کوچکی از شاهان محلی وجود داشتند. قرائت صحیح این اسامی جغرافیایی که طبری نقل کرده،[۳] میسر نشد ولی از عبارات طبری معلوم می‌شود، که این نامها را از منابع صحیحه نقل کرده است.
ساسان که مردی از دودمان نجبا بود، با زنی از خانواده بازرنگی، که نامش ظاهرا دینگ بود، وصلت کرد.[۴] ساسان در معبد آناهیذ (آناهیتا) در شهر استخر سمت ریاست داشت. پس از او پسرش پابگ جانشین شد و روابط خود را با بازرنگی‌ها مغتنم شمرده، یکی از پسران خود را که اردشیر (ارتخشتر) نام داشت، در دارابگرد[۵] بمقام عالی نظامی ارگبذ[۶] رسانید. تقریباً بعد از سال ۲۱۲ میلادی اردشیر چند تن از ملوک پارس را مغلوب و هلاک کرد و مقام آنان را صاحب شد. مقارن این احوال پابگ بر گوچیهر شاه، که خویشاوند او بود، شورید و مکان گوچیهر را، که معروف به کاخ سفید[۷] بود، بتصرف آورد و گوچیهر را کشته، خود بر اریکه
- ↑ ویکاندر (مردان، ص ۶-۱۰۵) کلمه وازرنگ Vazrang را عنوان امرای پارس می‌داند.
- ↑ رک یوستی، نام نامه، کلمه گئوچیثر Gaocithra.
- ↑ چاپ دخویه، ص ۸۱۵؛ نلدکه، ص ۶.
- ↑ کتیبه کعبه زردشت.
- ↑ کارنامه در نسب اردشیر با خدای‌نامه و کتیبه‌های اردشیر و شاپور اختلاف دارد (مقایسه شود با آگاتیاس).
- ↑ Argabadh
- ↑ شهر نسا در شمال شیراز.
