برگه:IranDarZamanSasanian.pdf/۱۱۶

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
ایران در زمان ساسانیان
۱۱۶
 


سال ۲۲۹ می‌رسد، شرحی از تشکیل دولت ساسانی نوشته است.

کیفیت تغییر سلسله سلطنتی ایران و حوادث متعلقه بآن به تفصیل در تاریخ روم تألیف هردویانوس[۱] (متوفی در ۲۴۰ میلادی) مسطور است.

اما راجع بدوره اول عهد ساسانیان اطلاعاتی از قسمت‌های موجوده تاریخ دکزی‌پوس آتنی[۲] (نیمه دوم قرن سوم میلادی) و در تاریخ قیصران روم تألیف تربلیوس پولیو،[۳] که در عهد دیوکلسین[۴] می‌زیسته، دیده می‌شود. لاکتانتیوس فیرمیانوس،[۵] که معاصر مورخ سابق الذکر بود و بدین نصارا درآمد، تاریخی مبالغه‌آمیز راجع به خشونتهای شاپور اول نسبت به والریانوس امپراطور روم، که بدست ایرانیان اسیر شد، نگاشته است. اشاراتی بتاریخ عهد ساسانیان در تاریخ اورلیوس،[۶] که فلاویوس و پیس‌کوس[۷] در حدود ۳۰۰ بعد از میلاد آن را تألیف کرده است. و همچنین مطالبی در تاریخ اوسبیوس قیصری[۸] (متوفی در ۳۴۰) و در کتاب روفینوس،[۹] که متمم تاریخ روحانیون اوسبیوس را تا سنه ۳۹۵ نوشته است و در تاریخ قیصران تصنیف اورلیوس ویکتور[۱۰] (قرن چهارم میلادی). که به سال ۳۶۰ ختم می‌شود، و در کتاب اوناپیوس[۱۱] حکیم افلاطونی جدید (متوفی در حدود ۴۱۵)، که شرح وقایع سالهای ۲۷۰ تا ۴۰۴ میلادی است، بطور پراکنده دیده می‌شود. تمام این مؤلفین از تاریخ ایران آنچه را، که راجع بروابط ایران و روم بوده، ضبط کرده‌اند.

برای تفصیل جنگهای شاپور با رومیان منبع عمده تاریخ آمیانوس


  1. Herodianus
  2. Dexippos
  3. Trebellius Pollio
  4. Diocletien
  5. Lactantius Firmianus
  6. Aurelius
  7. ر
  8. Eusebius
  9. Rufiinus
  10. Aurelius Victor
  11. Euuapius