سجع و جناس خنک بچیز دیگر نمی‌پردازد عین عبارت او اینست ۱:
«الأجل نجم الدین نظامی عروضی سمرقندی، نظم نظامی عروضی که نقود و عروض طبع او نتیجۀ کان را تعبیر کند سلک درری است که عقد ثریا را تزبیف و کمر جوزا را تحقیر کند، اکثر شعر او مثنوی است و از ۵ متقدمان صنعت است از اشعار او آنچه در خاطر بود تحریر افتاد الخ»
اینجا شروع میکند بذکر اشعار او که عبارت است از پنج قطعه مرکب از بیست فرد شعر که چون همه هزل و هجاء و بعلاوه سخیف و سست است مراعات ادب را از ذکر آن در اینجا صرف نظر نمودیم، و در موضعی دیگر از کتاب در ترجمۀ حال رودکی این دو بیت را نسبت بنظامی عروضی ۱۰ میدهد ۲:
ای آنکه طعن کردی در شعر رودکی این طعن کردن تو ز جهل است و کودکیست کان کس که شعر داند داند که در جهان صاحب قران شاعری استاد رودکیست ۱۵ و درجۀ متوسط او را در شعر از همین دو بیت میتوان حدس زد،
بعد از عوفی حمد الله مستوفی در تاریخ گزیده که در سنۀ ۷۳۰ تألیف شده در آخر کتاب در فصل مخصوص بشعرا ترجمۀ حال مختصری از او نوشته عین عبارت او اینست:
«نظامی عروضی، معاصر نظامی گنجۀ بود و کتاب مجمع النوادر از ۲۰ مصنفات اوست اشعار خوب دارد گویند سلطان از او پرسید نظامی غیر از تو کیست گفت
در جهان سه نظامیئیم ای شاه که جهانی ز ما بافغانند» ۲۳ الی آخر ابیات که در آخر مقالۀ دوم ص ۵۳ مسطور است،
