برگه:شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و۱۳ و ۱۴ هجری، جلد ۱.pdf/۱۵۶

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
رجال ایران
۱۵۳

چه میگویند که بچه دوساله امیر توپخانه باشد. همچنین مینویسد: «چهارشنبه ۱۵ج۱-۱۳۰۴: زن الله‌وردیخان که خانه نائب‌السلطنه حبس بوددیناری نداده است پسرهای او را از مناصبشان خلع نمودند سهام‌الدوله نوری[۱] که متمولترین امراء عسکریه است بعد از این تفصیل تمام مایملک خود را وقف کرد مردم از این کارها خیلی بد میگویند». و نیز مینویسد: «جمادی‌الثانیه ۱۳۰۴: «شنیدم کار ورثه الله‌وردیخان بدادن سه هزار تومان بشاه و نائب‌السلطنه بخیر گذشت».

الله‌وردی الله‌وردی میرزا متولد ۱۲۱۶ هـ. ق. پسر هفدهم فتحعلی‌شاه قاجار که چندی حاکم شاهرود و بسطام بود و بعد به تهران آمده اوقات خویش را در نزد پدر میگذرانید و یا باصطلاح آن زمان ملتزم رکاب خاقانی بود. پس از جنگ دوم روس و ایران (۱۲۴۱-۱۲۴۳ هـ. ق.) و شکست ایران از روس که سرانجام منتهی به انعقاد معاهده منحوس ترکمانچای گردید (۱۲۴۳ هـ. ق.) در خلال این احوال در سراسر ایران انقلابات و اغتشاشاتی روی داد و البته تحریکات خارجی نیز در کار بود و دخالت داشت. و از آن جمله در فارس بود که دامنه اغتشاشات و ناامنی بالا گرفت و نزدیک به دو سال مالیات دولت نیز معوق ماند و شایعاتی نیز راجع بسرکشی و عصیان حسینعلی میرزا فرمانفرما و سازش او با ایلات و غیره در افواه بود و مأمورین دولت که از تهران اعزام میشدند بآن حدود راه نمیدادند فتحعلیشاه در سال ۱۲۴۵ هـ. ق. مجبور شد که خود شخصاً با سپاه بزرگ و عده‌ای از شاهزادگان و حکام بدانصوب عزیمت نماید و قبلا الله‌وردی میرزا را با عده‌ای از سربازان نوائی مازندرانی بسرکردگی عبدالمجیدخان نوائی[۲] برای انتظامات حدود شاه‌رضا (قمشه) و سمیرم فرستاد و پیش از ورود شاه باین حدود امنیت داده شد. و برای انتظامات قسمتهای جنوبی ایران فتحعلی‌شاه دوباره در سال ۱۲۵۰ هـ. ق. رهسپار اصفهان و فارس گردید لکن در این سال در اصفهان در گذشت. از درگذشت فتحعلی شاه با وجود اینکه شصت نفر از پسران او زنده بودند محمد میرزا نوه وی بموجب ماده هفتم عهدنامه ترکمانچای بتخت سلطنت جلوس کرده پادشاه شد. البته فرزندان فتحعلی شاه از این موضوع خیلی ناراضی بودند یکی از آنان نیز الله‌وردی میرزا بود. در همین سال شاهزاده علیخان ظل‌السلطان پسر دهم فتحعلی شاه و برادر تنی عباس میرزا نائب‌السلطنه که خود را در تهران در خطبه عادلشاه و در سکه علیشاه خواند و پادشاه شد الله‌وردی میرزا را از طرف خویش بحکومت قم فرستاد از ورود محمد شاه به تهران (۱۹ شعبان ۱۲۵۰ هـ. ق.) و مأمور شدن منوچهرخانمعتمدالدوله با لشکری مجهز بفارس معتمدالدوله در حین عبور از قم الله‌وردی میرزا را دستگیر کرده او را تحت‌الحفظ به تهران فرستاد و بر حسب امر دولت با برادر صلبیش کیومرث میرزا ایلخانی ملقب به ابوالملوک در دربند شمیران ساکن شده و در آنجا تحت نظر قرار گرفتند. در ماه ربیع‌الاول ۱۲۵۱ هـ. ق. که محمد شاه ۱۱ نفر از شاهزادگان فرزندان و فرزندزادگان


  1. محمد ابراهیم خان نوری سهام‌الدوله که بعداً در سال ۱۳۰۶ هـ. ق. ملقب به نظام‌الدوله گردید.
  2. عبدالمجیدخان پدر حاج میرزا رضاقلی منشی‌الممالک نوائی است.