جهل ندهد ، فقر ندهد، ذلت ندهد، بلکه " آگاهی" بدهد ! که بهر حال دشمن من است ! چنین کسی یا عاملی اگر آگاهی فلسفی بدهد، آگاهی تکنیکی ، آگاهی علمی بدهد ، اما در عوض ، " خود آگاهی" را و نیز "آگاهی اجتماعی" را - آگاهی پیامبرانه را، آگاهی یی که خاص پیامبران در تاریخ بوده (۱) از ما بگیرد یا در ما تضعیف کند ، دشمن " ما " است و دشمن " من " است این ملاک اول است. اگر این را بپذیریم بقیه مسائل، همه روشن است و در ارزیابی همه موضوعاتی که در پیرامونمان میگذرد، بکار میآید. امروز دیگر ، مثل سابق (۱) پیامبران ، نه فیلسوف بودند، نه تکنیسین ، نه ادیب ، نه شاعر ، نه زیبایی شناس و نه هنرمند! عامی بودند ، می بودند اما این آگاهی زمان را داشتند، و برای همین هم است که بیشتر از هر فیلسوفی و بهتر از هر متفکر و دانشمندی و بیشتر از هر نویسنده و ادیبی مسیر تاریخ را تعیین کردند ، حرکت دادند ، تمدن ساختند و تقدیر جامعه خود را دگرگون کردند. این آگاهی " پیامبرانه" را، حتی آدم بیسوادهم میتواند داشه باشد. ممکن هم هست آدمی عالم معقول و منقول باشد، علوم جدید و قدیم را بداند اما آن "آگاهی " پیامبرانه_ آگاهی اجتماعی – را نداشته باشد
۳۵
