برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۳۸۰

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

کرفته و با سرعتی زایدالوصف شروع بکشیدن راه مزبور نموده بود راه مزبور شط‌العرب و مصب دجله و فرات را در خلیج فارس بدریای مرمره و ساحل اروپائی متصل می‌نمود، این راه در شرف تمام شدن بود که جنک بین‌الملل زبانه زده و قوای انگلستان بر قورنه و بصره بالاخره کوت‌العماره و بغداد هجوم آورد و بالعکس نیز از طرف ارکان حرب آلمان و قیصر ویلهلم، سردار معروف «فندر غولتس» بریاست کل قوای مدافع بین‌النهرین منصوب گشته و و فرمانفرمائی آن ناحیه نیز ضمیمهٔ شغل وی گشت، اتفاقاً غولتس پاشا در بغداد وفات نمود و بجای او از طرف قیصر دیگری از سردارهای آلمانی «فالکن هاین» مأمور دفاع بین‌النهرین شد ولی نفاقی که بین صاحب‌منصبان عثمانی و صاحب‌منصبان آلمانی رویداد و از طرفی نیز مهمات و ذخایر عمدهٔ مربوط بجبههٔ بین‌النهرین در گار حیدر پاشا محترق گردید و اقدامات بی‌نتیجه که ترکها بدون رضایت آلمانها در ایران نمودند سبب شد که قوای دفاعیهٔ بغداد ضعیف و قشون انگلیس بر بین‌النهرین غلبه نمود. شکست قطعی آلمان، استعفای قیصر، زبونی بلغار و تسلیم اسلامبول و غیره متعاقباً قدرت انگلیس را بر بین‌النهرین ثابت کرد و عاقبت در جامعهٔ ملل قیمومت انگلستان بر بین‌النهرین شناخته آمد.

استفادهٔ که انگلستان از جنگ برد ـ سقوط خانوادهٔ هوهنزولزن، شکستن سطوت تزارهای روس، امانت‌داری فلسطین و تصرف بین‌النهرین است!

تاریخ قیام ملت عراق بعد از جنک بین‌الملل برای اجرای مواد چهارگانه ویلسن و احراز آزادی و استقلال در خاطر اکثر ایرانیان هست و فداکاریهای حجج اسلام خاصه مرحوم آیةاللّه شیرازی که در جواب استفتای مسلمین صریحاً لزوم رد قیمومت انگلیس را مرقوم داشتند و زحماتی را که ایشان و سایر علماء برای ایجاد اتفاق مابین پیروان مذاهب مختلفه در عراق متحمل شدند و قربانی‌هائی که ملت بین‌النهرین در آستان حریت و سیادت ملی تقدیم داشت و پا فشاری و جانفشانی‌هائیکه با فقدان اسباب و وسائل در مقابل تجهیزات انگلیس نمودند ـ اینطور نتیجه داد که برای اقناع افکار عمومی عالم گفته شد: بایستی حکومتی که ملت انتخاب میکند بر بین‌النهرین حکومت نماید. این حکومت منتهی شد باخذ آراء تحمیلی و سلطنت «امیر فیصل» پسر امیر حسین شریف مکه و امیر حجاز، و بلافاصله قراردادی از طرف سرپرسی کوگس کمیسر بریتانیا با امیر فیصل انعقاد یافت و این قرارداد قیمومت

۳۵۳