پرش به محتوا

برگه:تاریخ جراید و مجلات ایران از محمد صدر هاشمی جلد اول.pdf/۳۸

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
مقدمه

چون (زبان ملتی) اى بهمال
نیست (انصاف) از تو خود پوشی(جمال)
 
(آینه پنهان نمائی) از چه راه
رو شنیت نیست کس را انتباه
 
تاج (شاهنشاهی) اندر سر سز است
زانکه اندر ملك (قانون) پادشا است
 
ملك رفت از کف (ترقی) خواه کو
جز تو اندر ملک معنی شاه کو
 
باد با نی کر کند کشتی ما
غم نباشد چون تو باشی نا خدا
 
ای قلم ما را ز نو (تشویق) کن
در دو عالم همدم تو فیق کن
 
بر (تریا) (نیر اعظم) تو باش
(صبح صادق) را فروغ ایندم تو باش
 
کن تو تشریح (عدالت) موبمو
تا (محاكم) را بر آید آرزو
 
(قاسم الاخبار) تو بیحد و عد
چشم بر را هند اندر هر بلد
 
(ساحل بحر نجاتی) مستدام
هر (حقیقت) از توبس (خیر الكلام)
 

اسامی که در میان پرانتز گذاشته شده نام جراید بست که در ایران و خارج ایران منتشر شده و این فهرست می‌رساند که تا چه اندازه آزادی مطبوعات كمك پیشرفت و توسعه جراید نموده است.

حوادث بمباران مجلس وقتل و فرار مدیران جراید

مخالفت محمد علیشاه با اساس مشروطیت و آزادیخواهان منتهی بحوادث شوم و کودتای ۲۳ جمادی الاولی ۱٣٢۶ قمری گردید. نامبرده بدستیاری در باریان و و اطرافیان رسما علم مخالفت با مشروطه طلبان بر افراخت و در نتیجه منتهی بتفرقه آزادیخواهان گردید. کلیه این حوادث تأثیر بسزائی در وضع جراید ایران داشت بقسمیکه پس از قضیه بمباران تمام مدیران جراید یا مقتول و یا از مملکت فرار نموده و در نتیجه رکن چهارم مشروطیت برای مدتی در این کشور تعطیل گردید. میرزا جهانگیر خان صور اسرافیل و همچنین مدیر روزنامه روح القدس از فدائیان و مقتولین این حادثه هستند. آن‌هایی هم که توانستند از دست دژخیمان جانی بدر برند از قبیل سید محمد رضای مساوات، مدیر روزنامه مساوات و دهخدا؛ نویسنده صور اسرافیل بعداً در سویس روزنامه بهمین نام تأسیس نمود و همچنین مدیر روز نامه مظفری: و مدبر الملك مدیر روزنامه صبح صادق و جمع زیادی دیگر؛ آواره و حیران و سرگردان در ممالک خارجه اروپا و هندوستان و مصر بسر می‌بردند؛ تا اینکه برای بار دوم آزادیخواهان بر مستبدین غلبه نموده و محمد علیشاه تاج و تخت را ترك نموده بروسیه پناه برد و آزادیخواهان و مدیران جراید توانستند مجدداً به وطن خویش باز گردند.

اگر بخواهیم بشرح جزئیات حوادث ان ایام بپردازیم مقدمه بطول میانجامد بهتر آنست که تا سرحد امکان باختصار در مقدمه پرداخته تفصیلات بیشتر و ا باصل کتاب موکول نمائیم.