پرش به محتوا

برگه:تاریخ جراید و مجلات ایران از محمد صدر هاشمی جلد اول.pdf/۲۱

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
مقدمه

با توضیح فوق می‌توان روزنامه‌های زمان مظفرالدین شاه را بدو دسته متمایز قسمت نمود اول روزنامه‌های دولتی که وزارت انطباعات آن‌ها را طبع و منتشر می‌نموده و دوم روزنامه‌های آزاد و یا غیر دولتی که بدست اشخاص تأسیس و اداره می‌شده است.

۱- روزنامه‌های دولتی

مظفر الدین شاه بتقلید پدر و شاید از روی میل طبیعی با نشر فرهنگ و جراید چندان مخالفتی نشان نمی‌داد حتی در زمان ولیعهدی خود در ( تبریز ( دستور تأسیس و انتشار روزنامه باسم ( تبریز ) را صادر کرد. از اینرو در سلطنت مظفر الدین شاه بغیر از قسمت‌های اخیر سلطنت وی که خیلی کم بامور رسیدگی می‌نمود و اغلب کار‌ها با نظر صدر اعظم اداره می‌شد؛ وزارت انطباعات با همان تشکیلات سابق به کار‌های خود ادامه می‌داد.

محمد حسن خان ملقب باعتمادالسلطنه؛ پس از چند سال عهده داری و زارت انطباعات و اداره نمودن روزنامه‌های دولتی، در هیجدهم شوال ۱۳۱۳ قمری؛ یعنی کمی قبل از قتل ناصرالدین شاه؛ دار فانی را وداع نمود و وزارت انطباعات و اداره روزنامه‌های دولتی بالقب (اعتماد السلطنه) بعهدة محمد باقر خان ادیب الممالك برادر‌زاده محمد حسن خان؛ واگذار گردید و از تاریخ ۲۲ شوال المکرم ۱۳۱۳ تمام روزنامه‌های دولتی تحت نظر و اداره مشارالیه اشاعه یافت.

مظفرالدین شاه؛ در محرم الحرام ١٣١۴ قمری که فرامین دولتی را بنام وزرا و امرا صادر نموده فرمان زیر را نیز بنام محمد باقرخان ادیب الملك صادر کرد. این فرمان در نمرۀ ۹۸۸ روزنامه ایران بدینقسم ثبت است:

«جناب اشرف صدر اعظم. وزارت انطباعات و دار الترجمه دولتی وطبع روزنامه مصور شرف و اطلاع و تألیف کتاب نامۀ دانشوران در عهد شاهنشاه شهید بر عهده محمد باقر خان اعتمادالسلطنه محول و مرجوع بود؛ از قراری که بعرض رسید در انجام این مشاغل و خدمات اعتماد السلطنه بسیار خوب از عهده بر آمده است. و چون رشته این امورات و ترتیب روزنامه‌های دولت از امور مهمه است و باید بعهده شخص کافی، بصیر، با اطلاعی مرجوع باشد و اعتماد السلطنه هم خوب از عهده این خدمت برآمده و پدر بر پدر هم متصدی خدمات عمده دولتی بوده‌اند لهذا ما هم بتصویب آن جناب اشرف وزارت انطباعات و دارالترجمه و روزنامه شرف و تألیف کتاب نامه دانشوران را بعهده اعتماد السلطنه محول وموكول فرمود که بترتیب سابق مشغول انجام این خدمات بوده خاطر همایون ما را بیش از پیش از خدمات خود راضی و خرسند دارد. محرم ١٣١۴. »

لازم است یاد‌آور شویم که از زمان وزارت محمد حسنخان لقب اعتماد السلطنه مخصوص وزیر انطباعات بوده و از اینرو پس از مرك مشارالیه تا آغاز مشروطیت هر