بدست گرگان میش صورت داده و بخواب غفلت رفته ا اید تا کسی جهالت را بر خود حیات ثانوی اتخاذ خواهید نمود» پس از مقاله افتتاحی فوق مقاله دیگری بعنوان ( ایران و مطبوعات روسیه ) چاپ شده و خلاصه آن انتقاد از جراید روسیه میباشد که راجع بعدم استعداد ایرانیان برای مشروطیت مطالبی منتشر کرده اند.
درستون آخر صفحه چهار اعلانی مربوط بدو رساله یکی بنام ( تازیانه غیرت ) و دیگری بنام ( رساله اسباب اختلال ) که هر دو صورت کنفرانس میرزا حسن ناجی است چاپ شده و مفاد آگهی این است که دو رساله مذکور در کتابخانه شرق بقیمت هر يكي يك غروش بفروش میرسد . هر صفحه روزنامه مشتمل بر سه ستون است . همان قسم که در ابتدا نوشتیم از روزنامه آزادی بیش از يك شماره منتشر نشده است
(۱۰۰) آزادی
نگارنده از این روزنامه اطلاعی نداشته و نمونه از آن ندیده ام، ولی چون در کتاب شعر و مطبوعات فارسی برون ( ص ۳۰ ) عنوان علیحده برای آن قرار داده شده لذا ما نیز برای آن عنوان جداگانه قرار دادیم . آنچه برون که خود نیز نمونه آن را در دست نداشته و از مستر ( رابینو ) نقل میکند این است که: «روز نامه آزادی منتشر در طهران .» بعد اضافه میکند این روزنامه را را بینو یادداشت کرده و نویسنده آنرا تعیین نکرده است.
(۱۰۹) آزادی
روزنامه آزادی بصاحب امتیازی و مدیری ( محمود آزادی ) در طهران تاسیس و شماره سوم سال اول آن در چهار صفحه بقطع كوچك در تاریخ شنبه غره شهرزی قعده ١٣٤١ قمری مطابق ٢٦ برج جوزا ۱۳۰۲ شمسی منتشر شده است . شعار روزنامه عبارت از فرشته ایست که آزادی ) را در دست گرفته . قیمت اشتراك طهران و ولایات سالیانه ۵ تومان ؛ خارجه باضافه اجرت پست تك شماره چهار شاهی محل اداره : طهران . مطبعه سعادت . آدرس تلگرافی : آزادی . آزادی نامه ایست سیاسی؛ اقتصادی ؛ علمی، ادبی، اخلاقی و فکاهی . مقاله افتتاحی شماره نمونه باین عنوان است : « ما آمدیم با يك سلسله احساسات و نیت پاك . »
آزادی پس از انتشار هفت شماره توقیف گردیده و بجای شماره هشت آن روز نامه ( بهلول ) منتشر گردیده . شماره منتشره بهلول بجای آزادی مورخ بتاريخ يك شنبه ۷ شهر ذی حجه ١٣٤١ مطابق ۳۰ برج سرطان ۱۳۰۲ شمسی میباشد . این شماره در چهار صفحه بقطع وزیری و در صفحه اول آن کاریکاتوری رسم گردید . . صاحب امتیاز ( شیخ حسنخان معمار ) و مدیر و نویسنده اساسی (محمود آزادی) معرفی شده
