تاریخ جراید و مجلات این کشور آشنا شویم و همانطور که اشاره کردیم برای آشنائی بآثار ادبی و علمی نویسندگان و ادبای کشور باید اوراق جراید و مجلات را زیر و رو کنیم.
متأسفانه با همه اهمیتی که تاریخ مطبوعات کشور ما داشته و دارد، تاکنون تاریخ جامعی برای آن تدوین نگردیده و جز فهرست مختصری که مرحوم تربیت تنظیم نموده و بتوسط مأسوف علیه ادوارد برون انگلیسی؛ بزبان انگلیسی ترجمه و طبع گردیده تا کنون تاریخی برای مطبوعات ایران نوشته نشده است.
تاریخ مطبوعات علاوه بر اینکه معرف یك قسمت عمده از آثار فضلا و دانشمندان کشور میباشد؛ خود فی نفسه نیز تاریخ مستقلی است و جای آن دارد که جداگانه در باره ان کتابها تدوین گردد.
بواسطه همین اهمیت موضوع است که از چند سال پیش که نگارنده مشغول جمع آوری نمونههای مختلف مطبوعات بودم و بفکر تنظیم و تدوین چنین تاریخی برآمدم. اغلب دوستان و آشنایان مرا با کمال و اتمام آن ترغیب و تشویق نموده و پیوسته انتظار چاپ آنرا میداشتند. منتهی چون موضوع بیسابقه و بقدری ورود بدان مشکل بود که با همه کوششی که این جانب برای اتمام آن داشتم با وجود این متجاوز ازده سال طول کشید و اکنون هم که در صدد چاپ جلد اول آن هستم هنوز دارای نواقصی است که از اعتراف بدان ناچارم.
تدوین و تألیف كتاب و بخصوص موضوعات تاریخی که محتاج مراجعه و پرسش از دیگران میباشد باندازه در کشور ما کار مشکلی است که تا کسی وارد بدان نگردد به اشکالات آن پی نخواهد برد. شاید قابل قبول نباشد که نگارنده برای اطلاع از چگونگی و طرز انتشار هر یك از جراید و مجلات فارسی و آشنائی بوضع زندگی مدیران آنها، چه زحمات و مشقات طاقت فرسایی را متحمل گردیدهام؛ برای این منظور چه مسافرتهای دور و درازی را پیش گرفتهام و تازه در ضمن عمل دیده شد که نسخ بعضی از جراید و مجلات فارسی بکلی نایاب و دسترس بدانها اگر محال نباشد، لااقل خیلی مشکل است. اغلب مشاهده شد که مدیر و صاحب امتیاز روزنامه از چگونگی و مدت انتشار روزنامهاش بکلی بیاطلاع است و وقتی نگارنده اطلاعات و معلومات خود را درباره آن روز نامه برای او بیان میکردم از شگفتی و تعجب نمیتوانست خودداری کند. گاهی پاسخ عجیبی میشنیدم، بدینقسم که اظهار میداشتند که ماوضع زندگی هفته و ماه قبل را فراموش کردهایم چه انتظار دارید که از سالهای پیش بشما اطلاعاتی بدهیم.
با همه این مشکلات در مقابل عزم و اراده قوی که نگارنده برای تدوین تاریخ مطبوعات ایران داشتم؛ مرا موافق بانجام کار کرد و بلطف خداوندی تو فیق پایان آن را پیدا کردم. چه بسا میشد در ضمن کاوش برای بدست آوردن نمونه روزنامه؛ من حیث لا یحتسب وسائلی فراهم میگشت که مرا بمقصود میرسانید و گاهی در جاهایی بکشف