پرش به محتوا

برگه:تاریخ جراید و مجلات ایران از محمد صدر هاشمی جلد اول.pdf/۱۱۱

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
حرف الف بعده الدال
ادب
 

تعطیل شد و پس از مدتی درسته ۱۳۱۷ قمری مشار الیه نایب رئیس مدرسه لقمانیه شد و روزنامه ادب را نیز ثانیاً انتشار داد ولی طولی نکشید که مجدداً از آن کناره گرفت و منزوی شده پس از اندکی یکباره تغییر وضع ولباس داده عمامه و عبا پوشید... - سپس بمشهد رفت و در آنجا ثانیاً روزنامه ادب را در رمضان ۱۳۱۷ نشر کرد و تا سال ۱۳۲۰ مشغول کار همین روزنامه بود بعد‌ها بقفقاز رفت و در آنجا در سنه ۱۳۲۳ در اداره روزنامه ارشاد ترکی که در زیر اداره احمد بیك آقایوف در باکو منتشر می‌شد داخل شده و یك ورق فارسی ( ارشاد ) روزا نه ضمیمه ارشاد ترکی می‌نوشت پس از اعلان مشروطیت بطهران رفت و در آنجا در نه ١٣٢۴ قمری دبیر روزنامه مجلس گردید. در سنه ١٣٢۵ جزء انجمن عراق عجم که یکی از انجمنهای ملی دوره اول مشروطیت بود گشته روز نامه با سم ( عراق عجم ) نشر کرد... »

شرح فوق که از سال دوم دوره قدیم روزنامه کاوه نقل شد مشتمل بردو سهویا اشتباه می‌باشد که اشاره بهردوی آن‌ها لازم است اشتباه اول آنکه ادیب الممالك از آنکه ١۶ شماره از سال سوم روزنامه ادب را در مشهد منتشر می‌کند بطهران حرکت کرده و در دارالخلافه طهران نیز مدتی روزنامه را منتشر نموده است. در صورتی در شرح منقول از کاره اسمی از روزنامه ادب منتشره در طهران نیست. طبق شماره ‌های موجود اولین نمره از سال سوم ادب که در طهران منتشر شده مورخ بتاریخ دو شنبه یوم المبعث ( ۲۷ رجب ) ۱۳۲۱ قمری مطابق ۱۹ اکتبر ۱۹۰۳ میلادی می‌باشد در این شماره ادیب الممالك شرحی بصورت مقدمه راجع بانتقال محل طبع روزنامه از مشهد بطهران نوشته است که خوانندگان برای اطلاع از آن باید بروزنامه ادب منتشره در طهران یعنی بصفحات قبل همین کتاب مراجعه نمایند. گرچه این دوره ادب، روز نامه بدستیارى و كمك مرحوم مجد الاسلام کرمانی نوشته و اداره می‌شده و در قسمتی از سنوات اخرى آن اصلاً ادیب الممالك در طهران نبوده و مدیر کل روز نامه مجد الاسلام بوده است ولی در بدو ورود و همچنین سال‌های بعد؛ روزنامه بنام ادیب الممالك بوده است و اگر دو سال آخری را هم صرف نظر کنیم باز در سال اول ادب را مستقلا ادیب الممالك می‌نوشته و بطبع می‌رسانده است بنابر این جای تردید نیست که ادیب الممالك مدتی روزنامه را در طهران منتشر می‌ساخته و این قسمت در حیات روزنامه‌نویسی ادیب الممالك از نویسنده مقاله کاوه فوت شده است.

اشتباه دوم، اینکه سال ۱۳۱۷ قمری که در مقاله روزنامه کاوه مبدء و آغاز روزنامه‌نگاری ادیب الممالك در مشهد قید گردیده خطاست و چنانچه سابقا در ذیل ( ادب در خراسان ) قید نموده‌ایم آغاز آن رمضان ۱۳۱۸ قمری می‌باشد.

گفتیم خان ملك در یك رساله ۳۲ صفحه چاپ برلن شرح حال ادیب الممالك را