۹۱۷ (کاوه)
یکی از روزنامههای بسیار خوب و مفیدیکه بزبان فارسی منتشر شده روزنامه کاوه است. گرچه این روزنامه در خارج ایران منتشر گردیده ولی از لحاظ خدمتی که بزبان و ادبیات فارسی نموده و چند سال جمع زیادی از فضلا و دانشمندان ایرانی در راه طبع و نشر آن رنج فراوان متحمل گردیده جای آنرا دارد که بطور مشروح و مفصل از آن گفتگو نمائیم.
روزنامه کاوه در شهر برلین پایتخت آلمان بزبان فارسی هر دو هفته یکبار طبع و نشر میشده و شماره اول سال اول آن در هشت صفحه بقطع بزرک در تاریخ دوشنبه ۱۵ شهریور ماه قدیم ۱۲۸۵ یزدگردی مطابق ۱۸ ربیع الاول ۱۳۳۴ قمری و ۲۴ ژانویه ۱۹۱۶ میلادی منتشر گردیده است. انتشار روزنامه کاوه بدو دوره قسمت میشود دوره قدیم کاوه و دوره جدید و در هر یک از این دو دوره روزه کاوه دارای علائم و ممیزات مخصوصی است که آنرا از دوره دیگر جدا میسازد. و در هر دو دوره سرلوحه روزنامه عبارت از مردیست که درفش کاویانی در دست گرفته و عده سپاهیان و شورشیان باالات و اسلحههای گوناگون بدنبال او حرکت میکنند. شرح درفش کاویانی و خصوصیان آن در صفحات ۴۰۳ شماره اول کاوه بقلم أوسکارمان مستشرق و پروفسور معروف چاپ شده و برای اطلاع از آن بدانجا رجوع شود برای اینکه جزئیات این روزنامه معلوم گردد بشرح هر یک از دو دوره جداگانه میپردازیم:
دوره قدیم کاوه- دوره قدیم کاوه با انتشار شماره اول سال اول مورخ ۱۸ ربیع الاول ۱۳۳۴ قمری شروع میگردد و با نشر شمار ۳۵۰ مورخ ۱۸ ذی القعده ۱۳۳۷ - قمری خاتمه پیدا میکند. روزنامه کاوه در این دوره کاملاً یک روزنامه سیاسی بوده و بیشتر مندرجات آن طرفداری از آلمان و متحدینش یعنی عثمانی و اطریش و بلغار است و همه جا فتوحات ووقایع جنک آلمان را با آب و تاب تمامی نقل میکند و بالعکس از هر گونه انتقادی ارانگلیس و فرانسه کوتاهی ندارد. بنا بر این کاوه قدیم یک روزنامه سیاسی و تبلیغاتی است
برون در کتاب تاریخ ادبیات (مجلد سوم صفحات ۳۳۸ و ۳۳۹) در جائیکه از روز نامه کاوه گفتگو میکند درباره مقالات دوره قدیم کاره مینویسد: « در اوقاتی که کاوه جنبه تبلیغی داشت مندرجاتش بیشتر سیاسی بود و هر چند راجع بوقایع وحوادث ایران و اعمال میلیون (کمیته دفاع ملی ) مطالب سودمند درج میکرد اما در موضوعهای ادبی تا بعد از متار که جنک جز در بعضی شمارهها وارد نمیشد مثلاً در شمار ۴۰ یک قطعه شعر کردی دیده میشود. در نمره ۲۰ شرح حالی از ادیب بزرگوار سید محمد صادق قائمقامی ملقب بادیب الممالک ومتوفی در ۲۸ ربیع الثانی ۱۳۳۵ درج است. در شماره ۲۱ مطالبی راجع بنتایج حاصله از مأموریت کاپیتن نی در مایر بافغانستان مسطور است
در نمره ۲۳ مقاله از پروفسور میتوخ درباره رضای عباسی که از صنعتگران مشهور ایرانت
-۱۲۵-