پرش به محتوا

برگه:تاریخ جراید و مجلات ایران از محمد صدرهاشمی جلد چهارم.pdf/۱۰۴

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
حرف القاف بعده الالف
قانون
 

نایب السلطنه حبس کردند. یکی از آنان بنام حاج سیاح محلاتی (پدر آقای حمید سیاح) خود را از بالا خانه پرت کرد و پایش شکست روزنامه قانون تا سال ۱۳۲۵ قمری بدون ترتیب گاهگاهی منتشر می‌شد. »

این بود شرحیکه آقای عبد الحسین نوائی راجع بروزنامه قانون در ضمن شرح حال ملکم نوشته است ضمنا نامبرده اضافه می‌کند که ملکم در نوشتن این روزنامه آلت و واسطه بیش نبوده و بلکه انگلیس‌ها چون با مین السلطان، صدر اعظم ناصرالدین شاه که شدیداً بسیاست تزار روس تمایل نشان می‌داد، میانه خوبی نداشتند میخواستند بدست ملکم و با روزنامه قانون از شاه و دربار انتقام گیرند. ولی بهر صورت روز نامه قانون اثر خود را در بیداری مردم بخرج داد و در آگاه ساختن آنان بطرز کار و فکر اولیاء دولت تأثیر و اهمیت فراوان داشت.

در باره تأسیس و انتشار روزنامه قانون در لندن بعضی آنرا مربوط بلغو امتیاز (کازینو) دانسته و شرح آنرا اینطور بیان می‌کنند که در سال ۱۳۰۶ قمری که ناصرالدینشاه برای بار سوم باروپا سفر کرد امتیاز کازینو که در طهران تأسیس شود بملکم خان وزیر مختار، ایران در لندن، داد و چون خبر این امتیاز بصدر اعظم، ‌امین السلطان رسید سخت بر آشفت و در صدد لغو آن برآمد و عاقبت پس از مذاکره باشاه و سفیر انگلیس در طهران تلگرافی لفو آنرا بملکم اطلاع داد اما در این وقت ملکم امتیاز را بتاجرف انگلیسی فروخته بود بمبلغ سی و پنج هزار لیره. این تاجر نیز علاوه بر دادن این مبلغ پولهائی برای تهیه مقدمات کار خرج کرده و هنگامیکه عازم ایران بود خبر لغو امتیاز با و رسید. کار بمحاکمه کشید. ملکم خان که از بدست آوردن امتیاز استفاده کلی کرده بود و حالا می‌باید آن استفاده را با چیزی اضافه پس بدهد خیلی عصبانی شده برای انتقام از اتابک روزنامه قانون را تأسیس کرد و در آن مقداری ترجمه از قوانین فرنگستان و مقداری تنقید از اوضاع و لزوم تغییر حکومت و مخصوصاً چند ستون نامه‌های جعلی بعنوان نامه‌های وارده از ایران که ماد تمام آن‌ها هتاکی و نا سزا کوئی با تابیک و شرح خرابکاری‌های او و اطرافیانش بود دروغ یار است نوشته و نسخه‌های متعددی از آن بطهران فرستاد. این روزنامه بغیر از یکشماره که مستقیماً برای شاه فرستاده می‌شد بقیه شماره‌های آن در یک بسته برای حاج سیاح محلاتی و مسیو داوید خان که دعوی آزادیخواهی داشته و از مخالفین حکومت وقت بودند و با چند نفر از همفکران خود مجلس محرمانه در طهران ترتیب داده بودند ارسال می‌شد و بوسیله آن‌ها در طهران و بعضی شهرستان‌های دیگر منتشر می‌گردید.

وصول این روزنامه انعکاس عجیبی در طهران نمود و مطالب آن که نسبت بشاه وصدر اعظم خیلی وننده بود هیاهوی عجیبی ایجاد کرده بود شاه از مطالب روزنامه متغیر شده و حق هم داشت زیرا که بملکم خیلی مهربانی کرده بود این بود که بصدر اعظم دستور داد تمام امتیارات و عناوین ملکم را سلب کند. آتا بیک هم همین کار را کرد و فوراً بوسیله تلگراف تمام امتیازات و مقام ودارت مختاری را از ملکم سلب نمود

-۹۸-