گرانبهائی نموده و مخصوصاً دوره های صبح صادق و پلیس ایران گواه صادقی براین مدعی میباشند. برای تکمیل تاریخ مطبوعات ایران شرح حال آنمرحوم را که بدرخواست این جانب فرزند برومند ایشان آقای غلام رضا ارغوان تهیه نموده اند، بعینه نقل مینمائیم:
« مرحوم مرتضى على مويد المالك فكری ارشاد متولد سال ۱۲۸۸ قمری فرزند مرحوم میرزا علی امیر الامرا کرمانی الاصل تحصیلات خود را در مدرسه دارالفنون فرا گرفته بزبان فرانسه آشنایی داشته و از سن ۳۹ سالگی پس از بیست سال خدمت به وزارت کشور که اکثر حکومت مازندران - عراق - گلپایگان بوده در تاریخ ربیع الاول سال ۱۳۲۰ هجری قمری برای اولین بار روزنامه صبح صادق را در چهار صفحه و نیم ورقی به بهای ۱۰ دینار هر شماره انتشار داد محل روزنامه خیابان لاله زار مقابل پاساژ رزاق منش فعلی بوده روزنامه صبح صادق که از جمله روزنامه های معروف و محدود زمان خود بوده با حفظ سبك آزادیخواهی و مقابله با زور و سرنیزه حکومت استبداد تا تاریخ بمباران مجلس شورایملی منظما منتشر میگردید و پس از غارت اداره روزنامه و گلوله باران آن از طرف سیلاخورهای محمد علی میرزا مرحوم مرتضی قلى مويد الممالك برای مدت یکسال در بادکوبه و بخارا و سمر قند و مصر و شامات و ترکیه و عراق عرب متواری سپس به نجف اشرف مشرف و از طرف حجج اسلام وقت برای مجاهدت در حصول آزادی از دست رفته ماموریت یافت و به تهران بازگشت پس از استقرار امنیت و فرار محمد علی میرزا در سال ۱۳۲۷ روزنامه بومیه پلیس ایران را با قطع بزرگتر از صبح صادق انتشار داد محل روزنامه در خیابان باب همایون و بهای روزنامه همان ده دینار بوده است در تاریخ ربیع الثانی ۱۳۲۸ قطع روزنامه بزرگتر و يك ورقي و بهای آن ٤ شاهی شد . در تاریخ ذیحجه سال ۱۳۳۱ روزنامه یومیه ارشاد با قطع كوچك جانشین روزنامه پلیس ایران سابق شد و شماره اول آن شماره مسلسل ۵٢٩ دارد این روزنامه منظما تاسال ١٣٢٦ قمری که تمام جرائد بامر جناب آقای وثوق الدوله توقیف شده بود منتشر میگردید در سال ۱۳۲۸ امتیاز روزنامه رسمی دولتی طبق ماده واحده ١٤ شوال ۱۳۲۸ قمری تحت مراقبت و نظارت وزارت داخله وقت بمخارج دولت بمرحوم مرتضى قلى مؤيد المالك واگذار گردید که تا مدتی بعد از فوت آن مرحوم هم از طرف فرزند ارشد آن مرحوم آقای شاهرخ فکری مويد الممالك منتشر میشد.
روزنامه يوميه صبح صادق - پلیس ایران - ارشاد اکثر در مطبعه مخصوص مويد الممالك طبع میشد و غیر از یکسال که براثر قشار محمد علی میرزا آواره و دور از وطن بود هیچگونه وقفه ای در طبع و نشر روزنامه های نامبرده پیدا نشد .
مرحوم مرتضی قلی مويد الممالك از جمله راد مران آزادیخواه و روشن فکر و غیور و مبارز زمان خود بوده که با نیش قلم و براثر فکر خستگی ناپذیرش توانسته بود نفوذ کامل در سیاست وقت نموده و در مواقع سخت خدمات شایانی بمیهن و کشور خود بنماید افسوس که عمرش کفاف نداد مبارزه خود را ادامه دهد و در سن ٤٩ سالگی
-۷۸-
