(۵۹۳) روزنامه حکیم الممالک
در سال ۱۲۸۳ قمری ناصرالدین شاه از طهران بخراسان سفر می‌نماید. تد و ین شرح این مسافرت بعهده (میرزا علینقی خان پسر آقا اسمعیل جدید الا سلام) که از همراهان ناصرالدین شاه بوده واگذار می‌گردد و نامبرده موفق بنوشتن این سفر نامه که بنام (روزنامه حکیم الممالک) موسوم و معروف شده، می‌گردد. این روز نامه با چاپ سنگی و خط نستعلیق خوب در ۴۸۵ صفحه بقطع پستی در (کارخانه آقا میر باقر طهرانی) طبع شده و کاتب آن (علی اصغر) بوده است.
آغاز روزنامه حکیم الممالک بدین قسم است: « بسم الله الرحمن الرحیم؛ جهان دار خدائی را منت وستایش سزاست که جهانداران با عز و تمکین را در روی زمین بایت جلالت و عظمت خویش بر افراشت و با اینکه با هر موجودی همرا هست فهم و درک صفات شریف خویش را از قوه هر وهم و خیال برتر گذاشت، سبحانه و تعالی جل جلاله وعظم‌شانه چگونه ممکن است که مصنوعی نادان و مخلوقی ناتوان حق صفت قدر نعمت صانعی قوی و قدیم شناسد..... » پس از ذکر مقدمه مذکور و مدح و ثنای رسول اکرم و جانشینان او می‌نویسد: « و بعد چون در این سال فرخنده فال که فرخی و اقبالش مال باد شاهنشاه دین پناه السلطان بن السلطان بن السلطان الخاقان من الخاقان بن الخاقان ناصر الدین شاه قاجار فی الجمله از تمهید قواعد معدلت و تشیید مبانی مرحمت و تربیت مصالح انصاف وصفح رسوم اعتساف و اطفای نوایر فساد والقای آئین عدل و داد آسوده خاطر گشت..... بعزم زیارت استان عرش نشان حضرت امام ثامن ضامن سفری جانب شرقی مملکت فرمایند.... پس سران سپاه و امرای دربار گردون اشتباه را امر و مقرر شد که اسباب سفر آماده سازند و در کمال استعجال با خیمه و خرگاه به بیرون تازند..... این ذره بیمقدار و خانه زاد دولت گردون مد از علینقی این اسماعیل که از تفضلات الهی و از عنایات حضرت شاهنشاهی در خاک‌های فلک فرسای همایونی بسمت پیشخدمتی و طبابت حضور سرافراز و مفتخر است و همه او قات و الیلا و نهاراً سفراً وحضراً از سعادت زیارت استان مهرنشان دور نیست شکرانه این موهبت عظمی را لازم دید که روزنامه این سفر مبارک اثر را بطور مختصر بنکارد پس آرزوی خود را عرض ماکفان حضور معدلت دستور رسانیده و اجازه اجرای آنرا درخو است نمود این مطلب مقبول طبع مبارک همایونی آمده مقرر شد که در ثبت این روزنامه تنها به بیان احوال ذات خجسته صفات همایونی و وقایع حادثه اکتفا نکند بلکه حتی الامکان مختصری نیز از تعلیمات جغرافیائی یعنی حالت راه و هیأت ارضی وجبال و انهار و قرا و بلادی که مسیر موکب فیروزی کوکباند بطور اختصار اطلاعی بدهد و این کتاب را برحسب امر علیه روزنامه حکیم الممالک نام نهد اکنون بعون الله تعالی شروع به مطلب می‌کنیم و وقایع روز بروز و حالات اتفاقیه را بدون کسر و نقصان می‌نگاریم. » صفحات ۱ تا ۷ روزنامه. پس از ذکر مقدمه مذکور باصل مطلب پرداخته و از وقایع د روز یکشنبه پانزدهم شهر ذیحجة الحرام سنه توشقان تیل ۱۲۸۳ هجری نبوی شروع
-۳۲۷-
