نمودند و چنان مقرر شد که حالیه محض آگاهی و اطلاعات اهالی هر هفته بدونمره قناعت نمائیم که بزیور طبع آراسته گردد و انشاء الله امیدواریم که در اندک زمانی که اهالی این شهر از فواید معارف بهره مند گردیدند و مقاصد خود را بدست آوردند این جریده روزنامه یومیه رسیده مانند سایر ولایات که روزنامجات را از جمله واجبات میدانند وفريضه ذمه خویش شمارند »
در شماره اول پس از قاله افتتاحی و اخطار . ذكور ، مقاله بعنوان ( ليس للانسان الا ما سعى ) و هم چنین اخبار شهری کاشان و گفتگوهای انجمن بلدی کاشان وواقعه نایب حسین و مطالب دیگر درج است . هر شماره روزنامه چهار صفحه و هر صفحه آن مشتمل بر دوستون است. از این روزنامه فعلا تا شماره ۱۲ سال دوازدهم مورخ پنجشنبه ششم شهر صفر ۱۳۲۸ قمری در دست است ، و نگارنده اطلاع ندارم که تا چه مدتی پس از این تاریخ ثریا منتشر شده است . از مدیر ثريا ( سيد فرج الله کاشانی) اسی در حوادث" مشروطیت ایران نیست • شرح احوال میرزا علیمحمد خان کاشانی در همین مجلد در ذیل روزنامه پرورش نوشته شده خوانندگان بدانجا مراجعه فرمایند.
حرف الجيم
(۴١۶) جارچی مات
روزنامه جارچی ملت در طهران به دیری ) آقا سید حسین ابراهیم زاده تاسیس و در سال ۱۳۲۸ قمری منتشر شده است ، شماره ۱۰ سال اول در چهار صفحه بقطع ٦,٥ در ۱۲٫۵ ؛ باچاپ سنگی ) مطبعه میرزا علی اصغر) طبع و در تاریخ شنبه ۱۷ ربیع الاول ۱۳۲۹ قمری منتشر شده است . اسم روزنامه خط شکسته درشت و در بالای آن ) مشروطه بیقانون ) و در یکطرف آزادی . استبداد ( و در طرف دیگر (توقيف قانون) و در زیر آن این شعر درج است : « مشروطه نگهدار که مشروطه نکوست * هم لايق دشمن است و هم لایق دوست» در این شماره و همچنین در سایر شماره ها صفحات اول و آخر روزنامه مشتمل بر کاریکاتور میباشد . کاریکاتور شماره ۱۰ بعنوان ( احترام بفراش روزنامه ) است كه تفنك چي فراش روزنامه را چون روزنامه آورده هدف قرار داده است. کاریکاتور شماره ۱۸ شیخی است که بالای منبر قرار گرفته خطاب به ریدان میگوید مگر در این ماه مبارك کاری از پیش ببریم و گرنه وقت دیگر نیست ما را بجز تمکین و اصلاح و مدارا ؛ در پای منبر جمعی از مریدان نشسته و زبان حالشان این است: هر کرا شیخ کبیرش گمره است * کی مریدش را بجنت خود ره است.
در این شماره و همچنین در شمارههای دیگر اشعاری بعنوان ( ادبیات ) درج است که قسمتی از اشعار شماره ۱۸ بدین قرار است :
همسایه ما دشمنیش بیخود و بیجاست * خصميش هویداست
از چیست که خود دشمنیش بر همه ماست * ایران نه بخار است
-۱۵۸-
