بما اذن داد که این روزنامه هفتگی موسوم به تربیت را طبع کنیم و منتشر سازیم و در دورهای اخری مسابقه و اسب تازی خودی در این مضمار اندازیم دست و پاتی بکنیم و بصاحبان آبرو رولی بزنیم ) بلکه با این قد چوکان شده گولی بزنیم ( ماهم به پشت گرمی مکارم میذوله پارا در بلندترین پله نردبان دعوی گذاشته جرات کرده بصاحبان بصر و اهل نظر اعلان مینمائیم که یوسفی داریم ۲۰۰۰ سال اول تربیت با انتشار شماره ه خاتمه یافته و اولین شماره سال دوم با نمره ٥١ مورخ پنجشنبه هفتم شهر رجب ١٣١٥ قمری شروع میگردد . مقدمه كه مرحوم ذكاء الملك برای سال دوم روزنامه نوشته بدین قرار است: « بنام آنکه هستی کشور اوست - همه ذرات عالم لشگر اوست جهان داری که هستی بخش جانهاست * حيات عالم و جان جهانهاست و بعد سپاس و منت خدای را جل جلاله و هم نواله که عهد معدلت مهد شاهنشاه عالم عادل خسرو باذل دریا دل اعلی حضرت اقدس شهریار خجسته آثار مظفر الدین شاه روحنا فداه را دواره تجدید تربیت و احیای مدنیت ایران قرار داد و از حسن نيت اين ملك مويد اید الله بنصره تاج افتخاری تازه برسر وطن عزیز ما نهاد توانای بخشنده بر قدرت و توان حضرتش افزایاد و عمری طولانی با سلامتش دهاد تاهر روز بمآثر جليله ومساعی جمیله مملکت را آباد نماید و رعایا را که فرزندان روحانی این پدر تا جور بلند اختر اند شاد کند.
اعلان
نمره اول از سال دوم روزنامه تربیت است لهذا مجدداً بطالبان ترقی و تمدن و ارباب همت و غیرت اعلان مینمائیم و عرض میکنیم این جریده که باراده سنیه و لینعمت بهبودی طلب همايون ما خلد الله ملكه وسلطانه برای هر گونه تحقیق و تدقیق آزاد است و باجازه وزارت جلیله انطباعات هفته يك نمره طبع میشود و هر پانزده روز دو نمره آنرا تقسیم مینمائیم روزنامه ایست اختیاری نه حكما بکسی داده میشود نه مجاناً یاحدی قیمت آن در دارالخلافه طهران طغرایی پنج شاهی است و در سایر ولایات و ممالک از خارجه و داخله کرایه پست بر آن علاوه میشود و سال دوم عدد نمره های تربیت پنجاه و دو خواهد بوده انشاء الله تعالی»
سبك. مندرجات و قطع صفحات و وضع چاپ روزنامه در سال دوم بعینه مانند سال اول فقط مختصر تغییری بدین قرار در آن داده شده است: در سرلوحه روزنامه جمله ( در دارالخلافه طهران طبع میشود . هرگونه مقاله مفید قبول ودرج خواهد شد ) اضافه گردیده ، و نیز از نمره ۶۸ سال مذکور جمله ( بعنایت انجمن معظم ) و در بالای اسم روزنامه این آیه ( لا يسمعون فيها لغواً ولاكذبا ) افزوده شده است .
غرض از اضافه کردن جمله ( بعنایت انجمن معظم ) این بوده که از تاریخ فوق یعنی پس از نشر نمره ٦۷ انجمنی از دوستان ذكاء الملك بمنظور اداره کردن امور روزنامه تربیت تشکیل شده و با كمك انجمن تربیت روزنامه یومیه گردیده است ولی بشرحيكه زیلا یادآور میشویم یومیه بودن روزنامه زمان زیادی طول نمیکشد و مجدداً
-۱۱۷-
